Synagoga Biecz

Pierwszy żydowski dom modlitwy, zwany starą synagogą powstał w latach 60-tych XIX wieku z inicjatywy rabina Elimelecha Goldberga. Stara synagoga służyła Żydom ortodoksyjnym, chasydzi z kolei nazywali ją „szul” albo „szil”. Na parterze znajdowała się sala dla mężczyzn, natomiast piętro mieściło pomieszczenia dla kobiet oraz izby nauki. W synagodze każdego dnia odbywały się modlitwy poranne, popołudniowe i wieczorne. W czasie wolnym od modlitw, synagoga pełniła funkcję chederu, czyli szkoły dla młodszych dzieci. Po wybuchu II wojny światowej przestała ona pełnić funkcję religijną, została ona przejęta przez hitlerowców i zamieniona w magazyn wojskowy. Po wojnie stacjonujące tu wojska radzieckie ostatecznie zdewastowały wyposażenie, przeznaczając je na opał. Później w budynku mieściła się szkoła. W latach 1965-66 funkcjonowało muzeum regionalne muzeum oraz Klub Książki i Prasy "Ruch". Liczne powojenne remonty całkowicie zatarły pierwotny układ wnętrz budynku. W Bieczu zlokalizowana była również druga synagoga nazywana Talmud-Torą, pod którą kamień węgielny położono w 1924 roku. Cztery lata później budynek został całkowicie ukończony. Była to synagoga ze specjalnym przeznaczeniem do studiów talmudycznych. W roku 2002 przeprowadzono w budynku remont. W trakcie prac wyeksponowano fragmenty ścian z napisami, wizerunkiem świątyni i malowaną kotarą na ścianie wschodniej. Elementem pierwotnej polichromii sali modlitw dla mężczyzn była podwójna, czarna linia z hebrajskimi napisami i powtarzającym się motywem gwiazdy Dawida. Na ścianie zachodniej zachowało się przedstawienie świątyni Salomona, z wysokimi podwójnymi murami obronnymi na planie prostokąta, z kolumnami i dwoma dziedzińcami, na jednym znajdował się ołtarz całopalenia, na drugim ołtarz ofiarny. W tej ścianie również mieściła się również wnęka na szafkę „aron ha-kodesz”, w której przechowywano Torę. Na południowym stoku skarpy, pomiędzy budynkiem synagogi a torami kolejowymi znajdowała się mykwa, czyli łaźnia rytualna. Pierwotna drewniana z 1861 r. została dwadzieścia lat później zastąpiona murowaną, która miała wymiary 10 x 10 metrów. Do czynności rytualnych służyło pomieszczenie z basenem przeznaczonym do ablucji oraz mycia naczyń sakralnych skalanych nieczystością rytualną. Zgodnie z zasadami judaizmu korzystali z niej ortodoksyjni Żydzi. Mykwa łączyła się z zabudowaniami synagogi drewnianym gankiem. W pierwszych latach okupacji niemieckiej mykwa służyła stacjonującym żołnierzom hitlerowskim jako łaźnia, ponieważ Żydzi mieli zakaz kąpieli. Po wojnie łaźnię zamknięto, a budynek został wyburzony prawdopodobnie w latach 60-tych.     

W 2021 roku w piwnicy utworzono wystawę stałą pn. "Żydzi Biecza - historia i zagłada”.


 
Pobierz bezpłatną aplikację VisitMałopolska
 
Android
Apple iOS
Windows Phone
<
>
   

Powiązane treści