Oświęcimski ratusz pochodzący z XVI w. znajdował się w środkowej części rynku. W 1863 r. w wyniku wielkiego pożaru miasta uległ całkowitemu zniszczeniu. Wówczas Rada Miasta, która tymczasowo wynajmowała pomieszczenia w kamienicy Ślebarskich rozpoczęła starania o pozyskanie nowej siedziby na stałe. W 1873 r. zakupiono działkę od Anny Kowalskiej pod budowę nowego Ratusza. Prace budowlane prowadzono w latach 1874-1875. Kierował nimi oświęcimianin Leopold Michl, a później pochodzący z Bielska Emanuel Rost. Nowy magistrat, w stylu neogotyckim, wzniesiono po południowej stronie przy Rynku Głównym nr 2. 1 listopada 1875 r. budynek Ratusza stał się siedzibą Rady Miasta. Rok później na fasadzie budynku umieszczono zegar firmy Carla Weissa, który wymieniono w 2001 r. Ratusz był siedzibą władz miejskich aż do wybuchu II wojny światowej, a w okresie 1909-1935 urzędował w nim burmistrz Oświęcimia Roman Mayzel. W latach 1939-1945 niemieckie władze włączyły go do systemu obrony przeciwartyleryjskiej centrum miasta przez połączenie podziemnym korytarzem z bunkrem usytuowanym w środkowej części rynku. W okresie powojennym obiekt został przejęty przez władze komunistyczne i był siedzibą Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. W latach 70-tych znajdowała się tu Komenda Milicji Obywatelskiej oraz Wojskowa Komisja Uzupełnień. Po 1980 r. w budynku Ratusza rezydowało: Towarzystwo Miłośników Ziemi Oświęcimskiej, Rada Osiedla Starego Miasta oraz związany z nią Klub „Oświęcimska Starówka”. Od 1993 r. na ratuszowej wieży powiewa flaga miasta, a w południe słychać hejnał oświęcimski, skomponowany przez Aleksandra Orłowskiego. W latach 2013-2017 przeprowadzono remont budynku. Od 20 lipca 2018 r. w budynku Ratusza mieści się nowy oddział Muzeum Zamek w Oświęcimiu. Zaprasza mieszkańców, turystów z kraju i z zagranicy do poznania bogatej wielowiekowej historii miasta przedstawionej na interaktywnej dwujęzycznej ekspozycji „W przestrzeniach historii – dzieje miasta Oświęcimia.”