Kościół św. Elżbiety Węgierskiej Trybsz

Kościół został zbudowany w 1567 r. W latach 2010 – 2015 całą konstrukcję kościoła i malowidła w nim poddano gruntownej konserwacji i renowacji. Kościół o konstrukcji zrębowej, orientowany (na osi wschód-zachód) zbudowany został z modrzewia. Od północy do prezbiterium przylegała zakrystia, po jej rozebraniu pozostał portal z wyciętym nadprożem w tzw. ośli grzbiet. W 1647 r. kościół wewnątrz został pokryty polichromią. Treść malowideł powstała w konkretnym kontekście historycznym dla tego regionu. W poł. XVI w. na protestantyzm przeszli właściciele klucza dunajeckiego Horwathowie-Palocsayowie. Z chwilą powrotu do wiary katolickiej w 1639 r. rozpoczęła się akcja rekatolizacyjna, dlatego w malowidłach dominuje osoba Maryi. Polichromia jest jedną z najwcześniejszych realizacji barokowego malarstwa ściennego w Polsce południowej, autor pozostaje nieznany. Na ścianie czołowej prezbiterium umieszczone są postacie Mojżesza i Aarona oraz figury: św. Elżbiety, św. Stanisława, św. Jana z Kęt (został przedstawiony w gronie świętych na wiele lat przed kanonizacją w 1767 r.) i św. Piotra. Na dole lewej bocznej ściany umieszczona została scena, która przedstawia św. Elżbietę Węgierską. Na dole prawej południowej strony znajdują się Doktorzy Kościoła: św. Augustyn, św. Hieronim, św. Grzegorz i św. Ambroży. Ponad ich postaciami znajdują się figury Apostołów. Pod postaciami Apostołów znajduje się tekst artykułów Składu Apostolskiego. Północna ściana prezbiterium ukazuje kompozycje maryjne. Pierwsza wyobraża Matkę Boską Niepokalanie Poczętą, kolejne obrazy ukazują Maryję w scenie Zwiastowania i Nawiedzenia. Nad drzwiami do zakrystii namalowana jest scena przedstawiająca tryumf Chrystusa nad śmiercią. Na ścianach tęczy znajduje się z lewej strony św. Jerzy walczący ze smokiem, po prawej zaś św. Marcin. Polichromie na górnej ścianie nawy północnej przedstawiają Boże Narodzenie, Pokłon Trzech Króli i ukazanie się Maryi Chrystusa Zmartwychwstałego. Na stropie prezbiterium przedstawiono Wniebowzięcie Maryi i Jej koronację w niebie. Cała kompozycja mariologiczna zamyka się w ilustracji Siedmiu Radości Maryi. Na obszarze dolnej ściany przedstawiono tzw. Sąd Krwi odbywający się w pałacu Kajfasza. Członkowie Sanhedrynu trzymają w dłoniach tablice, na których znajdują się ich imiona i wydane przez nich orzeczenia. Scena ta nawiązuje do tzw. ewangelii apokryficznych, które podawały skład Wielkiej Rady i ferowane przez poszczególnych jej członków wyroki. Podobny obraz z 1626 r. znajduje się w kościele Bożego Ciała w Krakowie. Południową ścianę nawy zajmuje scena pasyjna, znajdują się na niej Jezus i Arma Christi – narzędzia Męki Pańskiej. Malowidła na balustradzie chóru obrazują siedem grzechów głównych, grzechy wyobrażone są przez postacie ludzkie i zwierzęce. Paw i dama w szerokiej sukni obrazują pychę, mężczyzna z workami wypełnionymi pieniędzmi i pies są symbolami chciwości. Na stropie umieszczona jest scena Wniebowzięcia NMP. Jej tło stanowi krajobraz ze wzgórzami, rzeką, zamkami i górskimi szczytami. Jest to krajobraz pieniński z zamkami w Czorsztynie i Niedzicy oraz widok Tatr Bielskich z okolicznych wzgórz. Jest to pierwsza panorama Tatr od strony północnej i najstarsza do dziś zachowana z panoram tatrzańskich. Kolejna kompozycja na stropie prezbiterium przedstawia Koronację NMP przez Trójcę Świętą. Następne malowidło na stropie to scena Sądu Ostatecznego. Jezus Chrystus – Sędzia jest otoczony Matką Boską i św. Janem Chrzcicielem oraz grupami świętych, którzy wstawiają się za ludzkością. Koło Chrystusa widać lilię miłosierdzia i miecz kary. W tej scenie widać górskie, tatrzańskie szczyty. Ambona pojawiła się w kościele w 1787 r., jej ozdobą są malowidła przedstawiające Chrystusa z Samarytanką przy studni oraz miłosiernego Samarytanina.


 
Pobierz bezpłatną aplikację VisitMałopolska
 
Android
Apple iOS
Windows Phone
<
>
   

Powiązane treści