Muzeum powstało 4 maja 1953 roku z inicjatywy kapitana Zbigniewa Konrada Gęsikowskiego, a od prawie pół wieku prowadzi je Ochotnicza Straż Pożarna w Alwerni. Dzięki misyjnej wręcz pracy strażaków z Alwerni, zabytki te odzyskują świetność i są żywą lekcją historii. Wśród ponad 4000 eksponatów, które tu zgromadzono, znajdują się prawdziwe perełki, jak strażackie wozy konne z lat 1910-1913 czy stare samochody strażackie, cały czas będące „na chodzie”. Muzeum w Alwerni to także bogaty zbiór eksponatów pochodzących z różnych regionów i okresów. Wśród zbiorów pokaźne miejsce zajmują między innymi kolekcje medali, odznaczeń, sztandarów, sikawki ręczne, motopompy, toporki, hełmy i sztandary. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że konserwacja tych unikalnych zabytków prowadzona jest własnymi siłami i społecznie przez strażaków z Alwerni. Ich wysiłek został doceniony przyznaną w 1999 roku doroczną nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Sybilla” za dokonania w dziedzinie konserwacji unikalnego samochodu strażackiego Mercedes z 1926 roku. 

W 2022 roku rozpoczęły się prace nad budową nowego, większego budynku Muzeum Pożarnictwa i zakończyły się końcem 2023 roku, w którym to Małopolskie Muzeum Pożarnictwa w Alwerni włączono jako filię w strukturę Muzeum Małopolski Zachodniej w Wygiełzowie.