Kościół świętego Mikołaja Wysocice
Wysocice 58, 32-075 Wysocice
Region turystyczny: Kraków i okolice
Kościół powstał zapewne z rycerskiej fundacji Odrowążów władających miejscowościami leżącymi w dolinie rzeki Dłubni. Około 1565 roku dobra wysocickie kupił Jan Płaza z Mstyczowa i zamienił kościół w zbór protestancki. W ręce katolików świątynia wróciła w 1613 roku, po zakupie Wysocic przez Elżbietę Wołłowiczową.
Świątynia jest orientowana, jednonawowa, z półkolistą absydą zamykającą prezbiterium, prostokątnym korpusem i kwadratową wieżą niedostępną z zewnątrz. Wymurowany z wapiennych ciosów kościół charakteryzuje się detalami wykonanymi z piaskowca. W kolejnych stuleciach od wybudowania kościół przechodził tylko niewielkie zmiany. Dobudowano murowaną kruchtę przy głównym wejściu i zakrystię. Przebudowano sklepienie apsydy i zmieniono pokrycie dachu. Najpełniej styl romański oddaje unikatowy kamienny portal.
Interesującym miejscem w kościele jest empora (odrębna kondygnacja o charakterze antresoli). Wewnątrz empory na posadzce pozostały ślady istniejącego tutaj niegdyś ołtarza. Bardzo ciekawym elementem wyposażenia jest również późnogotycka ambona z 1500 roku. W świątyni zachowały się także półkoliste okna. Elementami świadczącym o funkcji obronności kościoła są otwory znajdujące się w wieży, które mają charakter strzelnic lub okienek obserwacyjnych. Pozostałe elementy wyposażenia są późniejsze, takie jak barokowy ołtarz i pochodzący z tego samego okresu obraz Matki Bożej.