Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Kościół świętego Stanisława Biskupa Skrzyszów

Kościół świętego Stanisława Biskupa Skrzyszów

Widok z góry na drewniany kościół.

Skrzyszów 1, 33-156 Skrzyszów Region turystyczny: Tarnów i okolice

tel. +48 146745044
Parafia w Skrzyszowie powstała przed 1350 rokiem. Obecny kościół świętego Stanisława Biskupa wzniesiono w 1517 roku z fundacji Jana Amora Tarnowskiego, hetmana wielkiego koronnego i kasztelana krakowskiego. To największy w Małopolsce późnogotycki, drewniany kościół konstrukcji zrębowej.

Drewniany kościół w 1517 roku wybudował cieśla Jan z Czchowa, co potwierdza jego sygnatura widoczna na portalu. Parafię utworzoną przed 1350 rokiem, w 1542 roku zniósł biskup krakowski Piotr Gamrat, a ponownie powołano ją w 1726 roku. Do kościoła w latach 1770–1776 dobudowano zakrystię i kaplicę od północy, a w latach 1893–1894 przedłużono nawę oraz dostawiono kaplicę południową z kruchtą i wieżę.

To jednonawowa, późnogotycka świątynia o konstrukcji zrębowej i ścianach obitych gontami. Trójbocznie zamknięte prezbiterium, do którego od południa przylega kruchta, a od północy zakrystia, otaczają wsparte na słupach, otwarte soboty z XVII wieku. Na gontowym, dwuspadowym dachu widać wieżyczkę na sygnaturkę z XVII–XVIII wieku. Przy szerszej, prostokątnej nawie dwie duże, wydłużone kaplice tworzą transept. W słupowo-ramowej wieży z nadwieszoną izbicą, krytej namiotowym hełmem, wiszą dzwony odlane w 1926 roku we Włoszech.

Ściany i płaskie stropy świątyni pokrywa secesyjna, ornamentalna polichromia wykonana w 1907 roku przez Jana Bukowskiego, oraz pozostałości polichromii późnogotyckiej z około 1517 roku i rokokowej z 1777 roku. Na półkolistym łuku tęczowym umieszczono późnogotycki krucyfiks z XV wieku oraz barokowe figury Matki Boskiej Bolesnej i świętego Jana Ewangelisty z XVIII wieku. Drewniany chór muzyczny oparty jest na słupach, a prostokątne okna zamykają trójlistne łuki. Ciekawe są późnogotyckie portale, dwa schodkowe i jeden do zakrystii zamknięty w ośli grzbiet. Na południowym widać datę – 1517 rok – i nazwisko mistrza ciesielskiego Jana z Czchowa. Do najstarszych elementów wyposażenia należą późnogotyckie stalle w prezbiterium z końca XV wieku, z rzeźbionymi zapleckami i baldachimami o dekoracji ornamentalnej z herbem Tarnowskich – Leliwą. Ołtarze boczne to późnorenesansowy z XVII wieku, trzy późnobarokowe z XVIII wieku i jeden z początku XX wieku. Z XVI wieku pochodzi konfesjonał, a z XVIII wieku późnobarokowa ambona i drewniana chrzcielnica. Ciekawy jest obraz świętego Karola Boromeusza z 1625 roku, dzieło Jana Kustaliewicza, pozostałe obrazy namalowano w XVII–XVIII wieku. W barokowym ołtarzu głównym z XVIII wieku znajduje się późnogotycki obraz świętego Stanisława Biskupa ze świętymi Wacławem i Michałem Archaniołem, malowany na desce przed 1520 rokiem. Pierwotnie był on częścią tryptyku, którego skrzydła znajdują się w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie, do którego przeniesiono również bizantyjską ikonę Matki Bożej z Dzieciątkiem z XV wieku w srebrnej sukience i gotycką figurę świętej Barbary z XV wieku.

Kościół otacza kamienny mur z połowy XVIII wieku ze współczesnymi stacjami Męki Pańskiej, namalowanymi przez Czesława Lenczowskiego.


Powiązane treści