Muzeum Książąt Czartoryskich mieści się w wyremontowanym kompleksie pałacowo-muzealnym rodu Czartoryskich. Do kompleksu wliczają się trzy budynki: Pałac Czartoryskich, Klasztorek oraz budynek dawnego Arsenału Miejskiego.

W muzealnej kolekcji można znaleźć arcydzieła malarstwa, rzeźby i rzemiosła, a także militaria oraz sztukę użytkową. Zbiory prezentowane są w 26 salach na dwóch piętrach pałacu. Do najcenniejszych dzieł muzeum należą: "Dama z gronostajem" Leonarda da Vinci oraz "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta van Rijna. Trzecia perła muzeum, czyli "Portret młodzieńca" Rafaela Santi zaginął podczas II wojny światowej.

Początki kolekcji sięgają 1801 roku, kiedy księżna Izabela z Flemmingów Czartoryska zaprezentowała swoją kolekcję pamiątek narodowych w Puławach, w dwóch parkowych pawilonach: Świątyni Sybilli, a od 1809 roku także w Domu Gotyckim. To właśnie w Domu Gotyckim eksponowano najcenniejsze dzieła: "Damę z gronostajem" Leonarda da Vinci oraz "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta van Rijna.

Muzeum nie przetrwało powstania listopadowego. W 1831 roku, po emigracji księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, zbiory zostały przewiezione do Paryża. Powróciły do Polski dopiero w 1876 roku, w związku z planowanym otwarciem muzeum w Krakowie. Znaczące straty dla kolekcji przyniosła II wojna światowa, gdyż nie wszystkie dzieła udało się odzyskać. Po wojnie muzeum trafiło pod opiekę Muzeum Narodowego w Krakowie, jednak bez praw własnościowych. Od 1991 roku było pod zarządem Fundacji Książąt Czartoryskich. 29 grudnia 2016 roku rządu RP kupił od fundacji kolekcję książąt Czartoryskich, która stała się integralną częścią Muzeum Narodowego w Krakowie.