Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Kościół świętego Bartłomieja Poręba Wielka

Kościół świętego Bartłomieja Poręba Wielka

Drewniany kościół z wysoką wieżą otoczony drewnianym ogrodzeniem oraz kilkoma drzewami w pomarańczowo-żółtych barwach jesieni. Widok od strony wejścia do świątyni.

Poręba Wielka, pl. ks. Hanusiaka 2, 32-600 Oświęcim Region turystyczny: Oświęcim i okolice

tel. +48 338428446
Zbudowany w XVI wieku kościół parafialny jest jednym z najstarszych, późnogotyckich, drewnianych kościołów odmiany śląskiej na Pogórzu Śląskim. To wybitne dzieło ciesielskie i akademicki przykład drewnianego kościoła z pogranicza śląsko-małopolskiego. Od XVII wieku zachował się bez większych zmian.

Wieś Porębę Wielką lokowano w 1285 roku, co wiązało się z powstaniem parafii. Kościół wzmiankowany w latach 1325–1327, w 1496 roku został zniszczony być może w pożarze. Obecny pochodzi z początku XVI wieku, prawdopodobnie z lat 1502–1506. Jego fundatorem był hrabia Zygmunt Porębski, sekretarz króla Zygmunta Starego. Kościół konsekrowano w 1509 roku. W 1644 roku dobudowano wieżę. W latach 1720–1763 świątynię zamieniono na zbór kalwiński. W latach 1763–1791 przeprowadzono remont, przebudowano wieżę, zakrystię, wnętrza kościoła i wyposażenie, zamieniono renesansowe ołtarze na barokowe, wykonano polichromię. W 1783 roku wichura przewróciła wolnostojącą drewnianą dzwonnicę. Na początku XX wieku kościół remontowano, w latach 1916–1917 Adam Giebułtowski wykonał nową polichromię. W XXI wieku w kościele prowadzone są prace remontowo-konserwatorskie.

To orientowany kościół konstrukcji zrębowej, częściowo oszalowany deskami i pobity gontem. Składa się z prostokątnej nawy oraz węższego, krótszego i niższego, trójbocznie zamkniętego prezbiterium z zakrystią. Dachy kryją dwuspadowe, dwukalenicowe dachy gontowe. Nad nawą znajduje się barokowa, cebulasta wieżyczka-sygnaturka. Kościół otaczają otwarte soboty wsparte na słupach i przykryte gontowym zadaszeniem. Izbicową, wysmukłą wieżę sprzed 1644 roku, konstrukcji słupowo-ramowej o pochyłych ścianach pobitych gontami, wieńczy cebulasty hełm. Pod nią mieści się kruchta.

Wnętrze kryją stropy płaskie z zaskrzynieniami. Zachowały się dwa późnogotyckie, profilowane portale z nadprożami o wykrojach w ośli grzbiet. Ściany i strop pokrywa ornamentalno-figuralna młodopolska polichromia. We wnętrzu znajduje się rokokowe wyposażenie z końca XVIII wieku: ołtarz główny z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem i ołtarze boczne, ambona, rzeźbiony i malowany prospekt organowy oraz kilka feretronów. Cenne są renesansowy obrazy Koronacja Matki Boskiej z XVI wieku, płyta nagrobna sekretarza królewskiego Zygmunta Porębskiego z 1641 roku i klasycystyczna chrzcielnica.

Przy kościele w pniu starego drzewa umieszczono kapliczkę przykrytą gontowym daszkiem.


Powiązane treści