Małopolskie opony wielkopostne

Wnętrze kościoła. Belka tęczowa oraz ołtarz boczny zasłonięte dużymi ciemnymi płótnami. Na jednym z nich namalowano scenę biczowania Chrystusa, na drugim Marie Magdalenę.
W niewielu miejscach na świecie zachowały się do dziś tzw. kurtyny wielkopostne. Jest ich jedynie kilkadziesiąt. Siedem znajduje się w Małopolsce, a każda z nich jest unikatem na skalę światową. Wyjątkowa jest także sama tradycja zasłaniania ołtarzy tego typu zabytkowymi płótnami, która wciąż żywa jest przede wszystkim w kościele w Orawce.

W tradycji kościoła katolickiego tuż przed piątą niedzielą Wielkiego Postu w świątyniach i kaplicach zasłania się krzyże i obrazy. Zwyczaj ten wywodzi się ze średniowiecza, gdy na cały okres Wielkiego Postu ołtarze zasłaniano tzw. „suknem postnym”. Płótna posiadały początkowo prostą formę oraz ujednolicony, zazwyczaj biały lub fioletowy kolor. Dopiero z czasem zaczęto nanosić na nie przedstawienia pasyjne o tematyce biblijnej, służące kontemplacji i nauczaniu. Kurtyny dekorowane były całymi przedstawieniami o tematyce pasyjnej lub niekiedy jedynie atrybutami Męki Pańskiej, jak m.in.: młotek i gwoździe, kości do gry, korona cierniowa, pika z gąbką, chusta św. Weroniki. Był to rodzaj Biblii pauperum –przedstawień wydarzeń biblijnych w formie graficznej z myślą o wiernych, którzy nie potrafili czytać.

W Małopolsce znajduje się osiem tego typu unikatowych malowanych płócien. Zachowały się one w trzech kościołach drewnianych znajdujących się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce. Najwięcej kurtyn, cztery, posiada kościół św. Jana Chrzciciela w Orawce, po dwie są w kościele Świętej Trójcy i św. Antoniego Opata w Łopusznej oraz kościele Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Tłuczani, niedaleko Wadowic.

W kościele w Orawce kurtyny wystawia się w okresie od wigilii piątej niedzieli Wielkiego Postu do Niedzieli Palmowej. Najstarsza i największa z opon pochodzi z 1676 roku. Jest to „Pieta pod krzyżem”. Trzy pozostałe, datowane na  początek XIX wieku, przedstawiają, tak jak w przypadku najstarszej, sceny z Nowego Testamentu: „Biczowanie Chrystusa”, „Pokutującą Marię Magdalenę” oraz „Matkę Bożą Siedmiobolesną”.

Multimedia


 
Pobierz bezpłatną aplikację VisitMałopolska
 
Android
Apple iOS
Windows Phone
<
>
   

Powiązane treści