Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Dwór obronny zamek Wieruskich Wieruszyce

Dwór obronny zamek Wieruskich Wieruszyce

Budynek o kamiennych ścianach i wysokim dachu. Wokół trawa, za budynkiem drzewa.

32-740 Wieruszyce Region turystyczny: Pogórza

Stojący na wzgórzu, gotycko-renesansowy zamek-dwór obronny zwany zameczkiem, z przełomu XV i XVI wieku, to jedna z nielicznych w Polsce, najstarszych i dobrze zachowanych obronnych siedzib szlacheckich o bogatej historii.

Najstarsza gotycka część dworu, czyli rycerska, kamienna, prostokątna wieża obronna rodu Szreniawitów-Wieruskich z XV wieku, stała na południe od obecnego dworu. Rozbudował ją w 1531 roku Wincenty Wieruski, który wzniósł gotycko-renesansowy, dwukondygnacyjny, prostokątny dwór z masywną, cylindryczną wieżą obronno-mieszkalną i całość zyskała formę małego zamku. Prace kontynuowali jego synowie, starosta sądecki Jan i Wincenty Wieruscy. Obronność wzmacniało położenie na wzgórzu i fosa od wschodu. Ostatnią rozbudowę na początku XVII wieku prowadził Stanisław Wieruski, który dostawił renesansowy człon z loggią widokową. Mury dworu wieńczyła renesansowa attyka, na stoku wzgórza założono tarasowy ogród włoski.

W połowie XVII wieku dwór przejęli Ołtarzewscy i wybudowali w pobliżu barokową rezydencję, a dwór na początku XIX wieku zamieniono na spichlerz i wozownię. Zameczek popadł w ruinę. W 1830 roku jego właścicielem został kapitan wojsk Królestwa Polskiego Ferdynand Meysner, a latach 1928–1945 rodzina Padlewskich. Po wojnie dwór upaństwowiono, w 1970 roku prowadzono odbudowę, a w 1981 roku wykupił go architekt Marek Skrzyński, który prowadzi w dworze remonty i prace konserwacyjne.

To piętrowy budynek z ciosów kamiennych i cegły, wzniesiony na planie prostokąta o murach do dwóch metrów grubości. Wysoki, dwudzielny, czterospadowy dach podbity jest gontem. Okrągłą, oskarpowaną basztę wysokości dworu, kryje stożkowy daszek gontowy. Dookoła jej dolnej kondygnacji widać strzelnice kluczowe. W wejściu zachował się kamienny, gotycki portal, okna są mniejsze na parterze, większe, renesansowe na piętrze. Na parterze i piętrze są po dwa pomieszczenia i wąski korytarz oraz po jednym pokoju w baszcie. Wnętrza parteru kryją sklepienia kolebkowe, na piętrze drewniane stropy. W głębokich piwnicach z kolebkowymi sklepieniami zachowało się kilka portali, jeden z datą 1531. Piwnice i parter pełniły funkcje gospodarcze, piętro było reprezentacyjno-mieszkalne, w baszcie znajdowała się kaplica.

Przy dworze odsłonięto fundamenty niezachowanej loggii widokowej i najstarszej części dworu o zarysie prostokąta. Renesansowy ogród zastąpił rozległy park, w którym znajdują się pozostałości zabudowań folwarcznych i staw.


Powiązane treści