Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Cmentarz wojenny numer 154 Chojnik-Zadziele

Cmentarz wojenny numer 154 Chojnik-Zadziele

Cmentarz nr 154, Siedliska
Zabytkowy cmentarz austriacko-rosyjski z czasów pierwszej wojny światowej, założony w 1914 roku, znajduje się w zachodniej części wsi Chojnik, w przysiółku Zadziele, w powiecie tarnowskim, w gminie Gromnik. Ta trudna do odnalezienia nektopolia, nie znajdująca się przy żadnym szlaku turystycznym, położona jest przy wąskiej, asfaltowej drodze odchodzącej od drogi wojewódzkiej nr 977 w Chojniku lub Siedliskach.

To jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych, zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Jego projektantem był Heinrich Scholz, kierownik artystyczny całego VI Okręgu Cmentarnego Tarnowskiego, w którym powstały 63 cmentarze.

Cmentarz zbudowano na planie prostokąta ze ściętym południowo-wschodnim narożem, na stoku bezleśnego wzgórza, lekko opadającego na północną stronę, obok niewielkiego zagajnika porastającego pobliski parów. Na jego teren, ogrodzony żywopłotem i wysokim, drewnianym, płotem, uskokami dostosowanym do ukształtowania terenu, prowadziła piękna drewniana brama. Znajdowały się na nim rzędy betonowych nagrobków, prostokątnych stel z żeliwnymi krzyżami o różnych kształtach oraz ustawiony na środku wysoki, prosty, drewniany krzyż łaciński. W 12 mogiłach zbiorowych i 46 pojedynczych pochowano 43 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 44 żołnierzy armii rosyjskiej, z których zidentyfikowano nazwiska tylko 11. Byli to żołnierze austro-węgierscy z III Pułku Strzelców Cesarskich i 31. pułku piechoty landszturmu, żołnierze rosyjscy w 174. romieńskim oraz 279. łochwickim pułkach piechoty.

Po drugiej wojnie światowej cmentarz ulegał zniszczeniu, zarastał naturalną roślinnością, niszczyli go też wandale. Zrujnowany zaczęto odnawiać dopiero w latach 90. XX wieku. Z oryginalnego cmentarza zachowały się tylko wywrócone nagrobki z krzyżami. W czasie generalnego remontu na wprost bramy cmentarnej ustawiono nowy, współczesny, prosty drewniany krzyż. Na nieregularnie rozłożonych mogiłach stanęły betonowe postumenty-stelle z okrągłymi, emaliowanymi tabliczki imiennymi. Stelle wieńczą pomalowane żeliwne krzyże: maltańskie z motywem wieńca laurowego, łacińskie z datą 1915 lub duże, ażurowe z motywem miecza, a także lotaryńskie małe lub ażurowe. Na kilku masowych mogił ustawiono ażurowe krzyże dwuramienne. Wyrównany teren cmentarza otacza przycięty i dosadzony żywopłot wiązowy z wejściem przez wyciętą w nim furtkę. Drewniana, łukowato zakończona brama o ciekawym, misternym kształcie z dwuskrzydłowymi wrotami zwieńczonymi krzyżem, nie jest otwierana.


Powiązane treści