Giewont
Masyw Giewontu składa się z trzech sąsiadujących ze sobą szczytów: Małego Giewontu (1728 m n.p.m.), Wielkiego Giewontu (1895 m n.p.m.) oraz Długiego Giewontu (1868 m n.p.m.). Pomiędzy Małym a Wielkim Giewontem znajduje się Giewoncka Przełęcz (1709 m n.p.m.), z której opada cieszący się nienajlepszą sławą Żleb Kirkora. Natomiast pomiędzy Wielkim a Długim Giewontem znajduje się przełęcz Szczerba (1810 m n.p.m.), z której opada Żleb Szczerby. Grzbiet Długiego Giewontu ma około 1,3 kilometra długości i wraz z Małym Giewontem nie jest udostępniony dla turystycznych wędrówek. Od strony północnej masyw Giewontu jest stromy i trudno dostępny, zbocza południowe są łagodniejsze. Ściany masywu to jedne z niewielu w polskich Tatrach miejsc, w których w zimie mogą przetrwać przebywające tutaj często kozice. Występują tutaj również rzadkie rośliny, jak chociażby ostrołódka polna, rogownica szerokolistna, starzec pomarańczowy, szarota Hoppego, wierzba oszczepowata, jastrzębiec śląski, przymiotno węgierskie, podejźrzon rutolistny, potrostek alpejski – wszystkie poza starcem i podejźrzoną występują w Polsce tylko w Tatrach na nielicznych stanowiskach.
Nazwa Giewont pochodzi prawdopodobnie od niemieckiego słowa „Wand” oznaczającego skałę, ścianę. Natomiast istnieją wzmianki z XVI wieku o kopalni miedzi nazywającą się Geywont na zboczach Giewontu. Kolejna teoria wywodzi nazwę od mieszkającego do dziś na Podhalu góralskiego rodu Giewontów. Są to jednak hipotezy, które nie znalazły potwierdzenia w badaniach językowych i naukowych.
Na szczycie Giewontu znajduje się słynny metalowy krzyż o wysokości 15 metrów. Został ufundowany przez mieszkańców Zakopanego z okazji 1900 rocznicy narodzin Jezusa Chrystusa. Na szczycie stanął w 1901 roku. Sama konstrukcja składa się z 400 elementów wykonanych w Krakowie, które zostały wniesione na Giewont z Hali Kondratowej na plecach około 300 osób.
Z Giewontem związana jest też legenda, która ma kilka wersji. Jedna z nich mówi o śpiącym rycerzu lub królu, który obudzi się, gdy Polska znajdzie się w niebezpieczeństwie. Inna wspomina o wielu rycerzach śpiących w jaskiniach pod Giewontem, którzy obudzą się, gdy ojczyzna będzie potrzebować ratunku. W ścianach Giewontu znajduje się wiele jaskiń, które często nawiązują nazwami do legendy, jak chociażby Jaskinia Śpiących Rycerzy.
Masyw Giewontu położony jest między dolinami Strążyską, Kondratową, Bystrej i Małej Łąki. Niedaleka odległość od Zakopanego i sława tej góry sprawia, że wielu turystów wybiera się szlak. Szczyt można zdobyć z kilku stron:
niebieskim szlakiem z Kuźnic przez Kalatówki i Kondracką Przełęcz,
czerwonym szlakiem z Doliny Strążyskiej i Przełęcz w Grzybowcu, następnie z Kondrackiej Przełęczy niebieskim szlakiem (UWAGA! Ten szlak zamknięty jest w okresie od 1 grudnia do 15 maja)
żółtym szlakiem z Gronika przez Dolinę Małej Łąki, następnie z Kondrackiej Przełęczy niebieskim szlakiem
niebieskim szlakiem do Polany Kondratowej, zielonym szlakiem przez Dolinę Kondratową, czerwonym do Kopy Kondrackiej, żółtym do Kondrackiej Przełęczy i niebieskim szlakiem na szczyt
Ostatni odcinek szlaku niebieskiego na Wielki Giewont prowadzi po skałach i posiada zabezpieczenie w postaci łańcuchów. Dodatkowo obowiązuje na nim ruch jednokierunkowy. W sezonie letnim często tworzą się kolejki do wejścia na szczyt. W warunkach zimowych najwyższy szczyt „Śpiącego rycerza” jest trudny do zdobycia i nie należy ruszać na szlak bez odpowiedniego przygotowania i doświadczenia w posługiwaniu się sprzętem górskim w zimowych warunkach.
Giewont jest osiągalnym szczytem, jednak należy pamiętać o sprawdzeniu pogody przed wyruszeniem na szlak, gdyż szczyt może być bardzo niebezpieczny podczas burz. Metalowa konstrukcja krzyża przyciąga wyładowania atmosferyczne, dlatego jeśli zbliżają się burzowe chmury obowiązkowo należy zrezygnować ze zdobywania szczytu. Jeśli pogoda sprzyja, a trud wędrówki i pokonanie wyślizganych przez tysiące turystów skał nie zwarzy humoru, turysta zostanie nagrodzony przepięknym widokiem na najwyższe szczyty polskich Tatr (Rysy, Wysoka, Krywań), wcinające się w grzbiety górskie doliny (Kondratowa, Goryczkowa, Kasprowa), czy Pogórze Spisko – Gubałowskie i Zakopane. Przy dobrej widoczności można zobaczyć Jezioro Orawskie wraz z Królową Beskidów – Babią Górą.