Podziemny Olkusz
Rynek 4, 32-300 Olkusz
Region turystyczny: Jura Krakowsko-Częstochowska
tel. +48 327065226
tel. +48 327065637
Pierwsza część ekspozycji znajduje się w piwnicach XIV-wiecznego ratusza, który niegdyś stanowił centralny punkt olkuskiego rynku. Odkryte przez archeologów piwnice zostały przystosowane do zwiedzania. Spacerując kilka metrów pod rynkiem, można zapoznać się z wystawą, która przedstawia historię Olkusza nazywanego Srebrnym Miastem - za sprawą sięgających średniowiecza tradycji wydobycia srebra i ołowiu. Dzięki licznym dotykowym ekranom multimedialnym mamy szansę nie tylko poznać historię miasta i jego mieszkańców, a także zobaczyć stare dokumenty, ryciny i mapy. W podziemiach można także zobaczyć replikę astrolabium - urządzenia astronomicznego, które należało do słynnego olkuskiego astronoma i astrologa Marcina Bylicy. W dawnym miejskim lochu możemy obejrzeć animowaną scenę przedstawiającą życie codzienne średniowiecznego miasta, a także zobaczyć narzędzia tortur.
Druga część ekspozycji została zlokalizowana w piwnicach dawnego Kwartału Królewskiego. Poświęcona została górniczym i hutniczym tradycjom Olkusza, a także mennicy, która działała w tym miejscu na przełomie XVI i XVII wieku. Dużą atrakcją jest przestrzenna makieta pokazująca dawne olkuskie kopalnie. Jest też część poświęcona metalurgii, gdzie można zobaczyć repliki pieców używanych do wytopu ołowiu i srebra. W jednej z komór piwnic nazwanej „Srebrną komnatą” można zapoznać się z opowieścią o historii srebra od starożytności po czasy współczesne oraz zobaczyć replikę Srebrnego Krzyża Gwarków Olkuskich, którego oryginał znajduje się w olkuskiej bazylice. W trakcie rewitalizacji starówki pozyskano prawie 100 000 zabytkowych przedmiotów, w tym monety, ceramikę, kawałki ołowiu, skóry, elementy odzieży, miedziane odważniki i ozdoby. Wybrano przeszło dwieście najciekawszych eksponatów, w tym 130 monet, które zostały poddane konserwacji i część z nich można oglądać w podziemnych wystawach. Wśród ciekawostek prezentowanych na ekspozycji znajdują się między innymi: forma do odlewania krążków, z których wybijano monety, tak zwany liczman wyprodukowany w Norymberdze prawdopodobnie w XV wieku i używany w olkuskiej mennicy oraz ołowiana plomba do artykułów tekstylnych z przełomu XVI i XVII wieku, która trafiła do Olkusza aż z Londynu!