Małopolska spielt für Sie! Mit Wind, Sonne, Regen, Schnee und Dämmerung, aber auch mit einer bewegenden Geschichte, Denkmälern von Weltrang, einzigartigen Radwegen und Wanderwegen, die in den Himmel reichen, aber auch mit exquisiten Aromen und Düften, die für regionale Spezialitäten typisch sind.

Spielen Sie mit uns! Besuchen Sie Małopolska für einen Tag, ein Wochenende oder vielleicht auch für länger. Lassen Sie sich verwöhnen – auf dem Bildschirm und außerhalb!

W drodze do świętej góry – pieśni pątników. To odpowiedź plebana

Muzyczne peregrynacje zawiodą nas – 25 maja o godz. 18.45 – do uroczej drewnianej świątyni poświęconej świętemu Wojciechowi i Matce Bożej Bolesnej. Stanęła ona w dawnej Modlnicy Wielkiej w XVI-stuleciu, na miejscu zapewne wcześniejszego kościoła. Jej wezwanie związane jest z piękną legendą o świętym Wojciechu przemierzającym te malownicze ziemie.

Otóż pewnego dnia Wojciech, podążający na północ nawracać Prusów, zatrzymał się na odpoczynek w niewielkim wówczas Zagórzu. Tutaj, pod nieistniejącą już wielką lipą (znaleziono pod nią zakopaną popielnicę z monetą z czasów rzymskiego cesarza Trajana), w Świętym Gaju, miał głosić Ewangelię oraz modlić się z miejscowym ludem. I tak oto powstała… Modlnica.

Ta urocza miejscowość, z której wypiętrzeń wciąż można podziwiać piękną panoramę doliny Wisły oraz Krakowa, wyłania się z mroków dziejów w 1254 roku jako własność sióstr Norbertanek ze Zwierzyńca. Wykopaliska świadczą jednak, że osiedlano się w tym miejscu już w czasach neolitu. 

I właśnie za sprawą muzyczno-słownego pojedynku przeniesiemy się w dawne, choć nieco bliższe nam czasy. W świątyni z 1553 roku, leżącej po sąsiedzku z dworem Konopków, 25 maja będziemy świadkiem drugiej część fascynującego muzyczno-słownego pojedynku „Między panem a plebanem”. Gdy już „Odkryjemy historię epitafium Konopków” opisaną słowem, zanurzymy się w nieznanym, wciąż tajemniczym, niezwykle oryginalnym świecie pieśni pątników, ludzi poszukujących głębokiej duchowej inspiracji, próbujących odnaleźć siebie.

„W drodze do świętej góry”, będzie nam towarzyszyć kunsztowny głos Katarzyny Wiwer, absolwentki wydziału wokalno-aktorskiego Akademii Muzycznej w Krakowie oraz wielkiej propagatorki sztuki pieśni, chętnie "zaglądającej" w czasy dawnych mistrzów. Towarzyszyć jej będą również wybitni absolwenci krakowskiej Akademii Muzycznej – harfistka Irena Czubek-Davidson (występująca również z Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej) oraz fagocista Paweł Solecki (współpracował m.in. z Libańską Narodową Orkiestrą Symfoniczną w Bejrucie, Capellą Cracoviensis, a obecnie z Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej oraz Orkiestrą Kameralną Miasta Tychy AUKSO).

Z wizytą u Kolberga. Czym zaskoczyli artyści pana?

„Bukoliki Polskie” – ten piękny utwór Pawła Soleckiego wybrzmiał 18 maja w dawnym malowniczym dworze Konopków, od lat znajdującym się pod troskliwą opieką Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykonał go zaś wyborny Krakowski Kwintet Dęty.

Świetni artyści, Katarzyna Kurowska-Mleczko (flet), Marek Mleczko (obój), Roman Widaszek (klarnet), Paweł Solecki (fagot) oraz Tadeusz Tomaszewski (waltornia), przenieśli miłośników nut dawnych, a zarazem perfekcyjnych, w świat utworów ludowych oraz tradycyjnych. 18 maja, będąc we dworze „Z wizytą u Kolberga”, usłyszeliśmy muzyczne echa czasów, w których żyli nie tylko Konopkowie, przejezdna szlachta, ale także spore grono artystów.

Tutaj bowiem odnajdziemy ślady artystów tej klasy jak Artur Grottger, twórca słynnych cykli o powstaniu styczniowym, wybitny przedstawiciel polskiego romantyzmu; Walery Eljasz-Radzikowski – malarz, ale także fotograf, również autor wspaniałego „Ilustrowanego przewodnika do Tatr, Pienin i Szczawnic”, pomysłodawca wytyczenia pierwszej znakowanej ścieżki w Tatrach Polskich; Antoni Kozakiewicz – powstaniec styczniowy i malarz m.in. scen rodzajowych przedstawiających życie wsi. Bywał tutaj także Stanisław Kamocki, młodopolski pejzażysta, jeden z najzdolniejszych uczniów Jana Stanisławskiego z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, świetny grafik i malarz, którego grób odnajdziemy na zakopiańskim Pęksowym Brzyzku. U Konopków gościł także Włodzimierz Przerwa-Tetmajer – wybitny przedstawiciel Młodej Polski, malarz, grafik, twórca projektu polichromii – zaginionych - do kościoła w Modlnicy, ale także działacz niepodległościowy i polityk, brat przyrodni Kazimierze Przerwy-Tetmajera.

Długoletnim gościem – 1872-1884(!) - Konopków w Modlnicy, był również Oskar Kolberg, wybitny etnograf, doskonały encyklopedysta oraz świetny kompozytor. Twórca monumentalnego, kilkudziesięciotomowego „Ludu. Jego zwyczajów, sposobów życia, mowy, podań, przysłów, obrzędów, guseł, zabaw, pieśni, muzyki i tańców” tutaj pracował, tworzył i żył. Z tego też powodu w tym roku byliśmy „Z wizytą u Kolberga”.

I właśnie w ten niezwykły świat zabrał nas Krakowski Kwintet Dęty. Wspomnieć trzeba, że drogi świetnych artystów, a dzisiaj pedagogów Akademii Muzycznej w Krakowie oraz Akademii Muzycznej w Katowicach, spotkały się m.in. podczas współpracy z orkiestrą kameralną Capella Cracoviensis.

A gdzie słowo? Było i ono. To barwna, a zarazem czarno-biała opowieść o „Ludzie modlnickim na szklanych kliszach XIX-wiecznego fotografa”… Kim był ten artysta? O tym przekonali się wszyscy, którzy 18 maja o godz. 17 stawili się we dworze oraz malowniczym parku Uniwersytetu Jagiellońskiego w Modlnicy.

Na ten niezwykły muzyczno-słowny pojedynek, peregrynację między panem a plebanem oraz wędrówkę między dworem a kościołem, zapraszają Parafia św. Wojciecha w Modlnicy, Fundacja Kulturalny Szlak, Powiat Krakowski, Gmina Wielka Wieś, Fundacja Rodziny Konopków, Ziyad Hotele, Uniwersytet Jagielloński, a także Małopolska Organizacja Turystyczna. Wstęp wolny.

Miliony lat w siedmiu salach i Tatry 

Tatrzańskie Archiwum Planety Ziemia jest bramą, która otwiera oczy, duszę i serca wędrowca na świat, ten sprzed milionów lat, ale też całkiem współczesny. To jednocześnie wyzwanie dla zmysłów, okazja do puszczenia wodzy wyobraźni i poznania swoich emocji, ale również olbrzymia dawka wiedzy. To niespieszny spacer przez miliony lat ewolucji i własne życie.

Przemierzając siedem podziemnych sal zagłębimy się w świat tajemniczy i mało znany. Poznamy m.in. procesy geologiczne dziejące się w skali globalnej, ale również te, które towarzyszą nam tu i teraz, w Tatrach. Odnajdziemy odpowiedzi na pytanie w jaki sposób krąży woda w górach oraz dlaczego jedne rośliny mogą żyć na niebotycznych wysokościach, a inne w zacienionych dolinach wyglądając jednego zbawiennego promienia słońca.

– Przechodzimy przez siedem sal, z których każda oferuje inny, ale komplementarny w kontekście całości zakres wiedzy – od temperatury i ciśnienia, przez salę dotyczącą wody, gdzie można spotkać dinozaura, po grawitację i w końcu same już Tatry. Tak rozumiemy edukację przyrodniczą XXI wieku – holistyczne – mówi Adam Kowalski z firmy KOPTON, autor scenariusza wystawy stałej.

Podziemny świat w Tatrzańskim Parku Narodowym

Tatrzańskie Archiwum Planety Ziemia to również rewolucyjne podejście nie tylko do przestrzeni wystawienniczej, ale także samego budynku oraz zaskakujące rozwiązania architektoniczne.

– Bryła Tatrzańskiego Archiwum Planety Ziemia była olbrzymim wyzwaniem. Powstawało ono w parku narodowym, co oznaczało, że budynek nie może zakłócać naturalnego widoku. Tak zrodziła się koncepcja obiektu usytuowanego poniżej naturalnego ukształtowania terenu. To było najtrudniejsze zadanie w mojej dotychczasowej karierze, jednak dzisiaj mogę powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, że jest też ono moim największym powodem do dumy – podkreśla Wojciech Gajewski ze studia POLE ARCHITEKCI.

Zrozumieć góry, zrozumieć Tatry

Wędrówka przez siedem sal, siedem odrębnych, a jednocześnie harmonijnie łączących się światów, nie wieńczy jednak naszej przygody z tatrzańskimi skarbami. Gdy już wydaje nam się, że wszystko obejrzeliśmy, wszystko poznaliśmy, czeka nas wyprawa życia… Wyjście w góry.

Dzięki temu może spojrzymy na nie z nieco innej perspektywy, z większą odpowiedzialnością oraz zrozumieniem tego co i dlaczego się w nich dzieje. Odkryjmy ich tajemnic na nowo. To najważniejsza misja Tatrzańskiego Parku Narodowego i Tatrzańskiego Archiwum Planety Ziemia.

– Naszą misją jest nie tylko ochrona przyrody, lecz także pomoc w jej zrozumieniu. Los natury bowiem nie zależy od garstki pracowników parków czy instytucji – stwierdza Szymon Ziobrowski, dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego. – Ocalić przyrodę możemy, tylko rozumiejąc ją, i tylko wspólnie. Fundamentem współczesnej ochrony jest nauka. Lecz naturę można tak naprawdę zrozumieć przy użyciu wyobraźni. A do tego potrzebna jest dobra opowieść. Nauka, opowieść, wspólnota – to wszystko znajdą Państwo w Tatrzańskim Archiwum Planety Ziemia. To jednak nie cała opowieść, a zaledwie jej początek. Resztę dopowiedzą same Tatry.

Tatrzańskie Archiwum Planety Ziemia – dojazd, bilety

Tatrzańskie Archiwum Planety Ziemia powstało w pobliżu wejścia do Doliny Kościeliskiej. Znajduje się w zasięgu kilkuminutowego spaceru od przystanku komunikacji publicznej (Kościelisko Kiry) oraz paru parkingów.

⇒ Godziny otwarcia Tatrzańskiego Archiwum Planety Ziemia:

► W maju TAPZ będzie otwarty od wtorku do niedzieli od godz. 9 do 17 (ostatnie wejście o 15).

► Od 1 czerwca do 30 września TAPZ będzie można zwiedzać od godz. 8 do 18.

► Od 1 października do 31 maja TAPZ będzie można zwiedzać od godz. 9 do 17.

► Zwiedzanie odbywa się w grupach pod opieką edukatora i trwa 90 minut.

► Archiwum jest dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

⇒ Ceny biletów:

► bilet normalny: 40 zł

► bilet ulgowy: 30 zł

► bilet grupowy: 25 zł / osoba (grupa minimum 15 osób)

► bilet dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny: 20 zł / osoba

► Bilety można kupić przez internet na stronie tpn.gov.pl oraz na miejscu.