Obecne Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza na Lubomirze wybudowane zostało na miejscu przedwojennej stacji obserwacyjnej, która była zamiejską filią Obserwatorium Krakowskiego. Pomysłodawcą utworzenia pierwszej stacji obserwacyjnej był prof. Tadeusz Banachiewicz. Stacja ta zaczęła działać we wrześniu 1922 r. a w wyniku działań wojennych została zniszczona 15 września 1944 r. Otwarcie nowego budynku Obserwatorium Astronomicznego nastąpiło 6 października 2007 roku. Budynek wyposażony jest w dwie całkowicie automatyczne kopuły astronomiczne o średnicach 3 m i 5 m. Ponadto w 2010 r. oddany został do użytku dodatkowy pawilon obserwacyjny, wykonany na podobieństwo pawilonów z okresu międzywojennego. Aktualnie działanie Obserwatorium skupia się na trzech różnych płaszczyznach: naukowej, dydaktycznej i popularyzatorskiej. W obserwatorium prowadzone są cykliczne wykłady, prelekcje dla młodzieży szkolnej i turystów indywidualnych. Dzięki realizacji projektu „Karpackie Niebo” Obserwatorium zakupiło nietuzinkowe teleskopy astronomiczne do obserwacji Słońca (w tym wybuchów na Słońcu) i nocnego nieba. Obserwacje Słońca prowadzone są w dzień, w każdą sobotę i niedzielę od marca do listopada, a dodatkowo także w czwartki i piątki w miesiącach wakacyjnych. W okresie wiosenno-jesiennym organizowane są także pokazy nocnego nieba, podczas których omawiane jest powstawanie i ewolucja galaktyk, życie gwiazd, czy historia gwiazdozbiorów. Organizujemy również pokazy wydarzeń niecodziennych mających miejsce na niebie (zaćmienia, tranzyty, obserwacje deszczy meteorów).