Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Cerkiew świętego Jakuba Młodszego Apostoła Powroźnik

Cerkiew świętego Jakuba Młodszego Apostoła Powroźnik

Cerkiew widziana z góry od wejścia głównego. Ściany i dach pokryte są gontem w tym samym kolorze. Przedsionek, kwadratowa, duża wieża z izbicą i ambonką nad nią. Dalej mniejsza wieża z ambonką i kolejna jeszcze mniejsza. Wokół cerkwi ławki, drzewa i ogrodzenie. W tle domy a w oddali góry i bezchmurne niebo.

Powroźnik, 33-370 Muszyna Region turystyczny: Beskid Sądecki i Niski

tel. +48 184711644
Jest to najstarsza, drewniana cerkiew w polskich Karpatach, pochodząca z około 1600 roku, w Polsce jeden z najcenniejszych zabytków drewnianego budownictwa. Świątynia znajduje się wśród 16 cerkwi umieszczonych na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, z których osiem znajduje się w Polsce i osiem w Ukrainie, w kategorii – drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat.

To świątynia łemkowska w typie północno-zachodnim, zbudowana prawdopodobnie w 1604 roku, o czym świadczy zachowana na ścianie inskrypcja – Mikola Kieroznicki An Dni 1604. Cerkiew, wzniesiona dla społeczności wyznania prawosławnego co świadczy o odrębnych tradycjach budowlanych Kościoła Wschodniego, zawiera elementy lokalnego budownictwa. W 1643 roku świątynię rozbudowano, z pierwotnego budynku zachowała się część wkomponowana w obecną cerkiew jako zakrystia. W latach 1813–1814 po powodzi przeniesiono jądalej od rzeki na obecne miejsce. W 1878 roku dobudowano główną wieżę. Po wysiedleniu Łemków w czasie Akcji Wisła, cerkiew od 1951 roku przejął kościół katolicki i erygowano w niej parafię. Kapitalny remont z zewnątrz przeprowadzono w latach 1965–1966, a w latach 1970–2000 konserwację wnętrza, ikon, sprzętów i polichromii. W 2019 roku wymieniono pokrycie gontowe całej świątyni i zamontowany system automatycznego gaszenia pożaru.

To cerkiew orientowana konstrukcji zrębowej, jednonawowa o trójdzielnym układzie z kwadratowymi pomieszczeniami. Składa się z prezbiterium czyli sanktuarium, do którego przylega zakrystia, nawy oraz wysokiej, słupowo-ramowej wieży nad babińcem i kruchtą. Każdą z trzech części świątyni wieńczy oddzielny dach z baniastą wieżyczką-sygnaturką z pozorną latarnia. Najstarsze prezbiterium kryje dach kalenicowym, trójspadowy, nawę namiotowy łamany uskokowo. Wieżę kryje drewniany hełm z pozorną latarnią i kutym krzyżem. Na wieży wisi dzwon z 1615 roku. Zewnętrzne ściany i dachy cerkwi pobite są gontem. Okna są tylko od południa.

Prezbiterium kryje strop plaski z fasetą, w zakrystii sklepienie kolebkowe. We wewnętrzu zachowało się niezwykle bogate wyposażenie z XVIII wieku. Piękny, kompletny ikonostas z lat 1743–1744 po rozcięciu przesunięto w głąb prezbiterium. Jego dolną część, ze scenami z życia świętego Jakuba, pozostawiono w pierwotnym miejscu na styku nawy i prezbiterium. Natomiast górne ikony, czyli rząd Apostołów, medaliony z Prorokami i Ojcami Kościoła oraz boczne obrazy świętych męczenników, zawieszono nad wejściem do prezbiterium. Cenny jest barokowy ołtarz boczny z XVIII wieku z obrazem Chrystusa u Słupa i ikoną Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVII wieku. W ołtarzach bocznych zachowało się wiele cennych ikon oraz drzwi diakońskie z ikonostasu z XVII wieku. Ikony poddane konserwacji są przykładami pięknej sztuki cerkiewnej. Uwagę przyciąga rokokowa ambona z 1700 roku z wizerunkiem Chrystusa Pantokratora i czterech Ewangelistów. W zakrystii, czyli dawnym prezbiterium, zachowała się cenna polichromia figuralna z 1607 roku, o złożonej, wieloplanowej kompozycji.

Teren świątyni otacza kamienny mur z rzeźbami świętych z XX wieku.

.

 


Powiązane treści