Cmentarz Bronowicki na Pasterniku Kraków
ul. Pasternik, 31-344 Kraków
Region turystyczny: Kraków i okolice
Nekropolia w Bronowicach Wielkich powstała w 1909 roku i jest starsza od miejscowej parafii. Zajmuje teren o powierzchni 2,47 hektarów między ulicami Pasternik i Na Polach, w okolicy Wróżnej Góry, na pograniczu dawnych wsi Bronowice Wielkie i Bronowice Małe, i początkowo była miejscem pochówku mieszkańców obu wsi. Cmentarz należał do parafii Stygmatów świętego Franciszka z Asyżu w Bronowicach Wielkich, ale chowano na nim również mieszkańców Bronowic Małych należących do parafii Mariackiej. W latach 30. XX wieku jego teren powiększono do obecnej pierwszej asfaltowej alei równoległej do ulicy Pasternik. Po drugiej wojnie światowej cmentarz przekształcono z parafialnego w komunalny i przejął go krakowski Zarząd Cmentarzy Komunalnych. Kameralny i dogodnie położony, stopniowo rozbudowywany w latach 50. i 70. XX wieku, stał się miejscem pochówku mieszkańców okolicznych, bronowickich osiedli. Spoczywa na nim ponad 8 tysięcy zmarłych, w tym wielu zasłużonych mieszkańców Bronowic, przedstawicieli okolicznych rodów, weteranów wojennych i osób związanych z okresem Młodej Polski, wśród nich będących pierwowzorami bohaterów Wesela Stanisława Wyspiańskiego.
Na wprost głównej bramy widać okazały grobowiec rodziny Tetmajerów, w którym pochowano zmarłego w 1923 roku poetę, malarza i polityka Włodzimierza Przerwę-Tetmajera, w Weselu Wyspiańskiego przedstawionego jako Gospodarza. Poza tym spoczęła tu jego żona Anna z Mikołajczyków, będąca w Weselu Gospodynią, oraz ich syn, podchorąży ułanów Jan Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poległy w 1920 roku na Wołyniu. W pobliżu znajduje się grób rodziny Rydlów z miejscem spoczynku poety, prozaika i dramatopisarza Lucjana Rydla zmarłego w 1918 roku, jego żony Jadwigi z Mikołajczyków Rydlowej, siostry Heleny z Rydlów Lange oraz braci Stanisława i Adama. Natomiast w grobie Mikołajczyków pochowano Jakuba Mikołajczyka, będącego pierwowzorem Kuby ze wspomnianego już Wesela.
To także miejsce pochówku znanych krakowskich naukowców: iranisty Franciszka Machalskiego, etnografa Jana Stanisława Bujaka, archeologa Grzegorza Leńczyka, profesora Stanisława Dżułyńskiego, a także Danuty Nabel-Bochenek i scenografa Kazimierza Łaskawskiego, autorów pomnika ludzi, którzy stanęli na Księżycu. Tu w 1998 roku spoczął reprezentant Polski, hokeista Cracovii Bogdan Migacz. Na cmentarzu swoje miejsce spoczynku mają też stare chłopskie, bronowickie rody, na przykład: Koników, Jaroszów, Kozenackich czy Morawców. Można też odnaleźć mogiły żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, Wojska Polskiego, Legionów i Armii Krajowej oraz uczestników powstań narodowych.