Kaplica świętego Jacka Odrowąża Oświęcim
ul. Jagiełły 10, 32-600 Oświęcim
Region turystyczny: Oświęcim i okolice
tel. +48 338443464
tel. +48 502833596
Kaplicę i klasztor dominikanów wzniesiono w 1304 roku z fundacji księcia cieszyńskiego Mieszka I. Pierwotnie była ona kapitularzem, miejscem narad i modłów zakonników, od 1594 roku jest kaplicą kanonizowanego dominikanina Jacka Odrowąża, nowego patrona zgromadzenia i od końca XVI wieku patrona miasta. Podczas najazdu szwedzkiego klasztor zamieniono na koszary. Po kasacie zakonu w 1782 roku kaplica i cały klasztor popadł w ruinę. W latach 1819–1872 obiekt należał do rodziny Russockich, potem do żydowskiego kupca Landaua. W 1863 roku zespół spłonął, w zrujnowanych budynkach były magazyny. W 1894 roku kaplicę wykupiono i odrestaurowano według projektu znanego architekta i konserwatora Sławomira Odrzywolskiego-Nałęcz. Zrekonstruowano pierwotny wygląd zewnętrzny kaplicy, wnętrze ozdobiono polichromiami w stylu młodopolskim. W latach 2014–2018 przeprowadzono gruntowny remont.
To budowla ceglana, dwuprzęsłowa, nieotynkowana, wzniesiona na planie prostokąta i opięta przyporami W elewacjach widać po dwa okna zamknięte półokrągłymi łukami. Wejście zamykają metalowe, półokrągłe drzwi. Siodłowy dach wieńczą szczyty z wnękami.
Wnętrze kryje sklepienie krzyżowo-żebrowe z kamiennymi żebrami i zwornikami. Odsłonięto fragmenty polichromii z końca XVI wieku, usunięto przemalowania z XIX wieku na medalionach i żebrach sklepień, na ścianie drewnianego chóru zrekonstruowano polichromie z lat 70. XX wieku. Witraż przedstawiający świętego Jacka pochodzi z 1896 roku z pracowni Tiroler Glasmalerei z Innsbrucka. Wczesnobarokowe epitafium z czarnego marmuru ufundowała w 1656 roku Agnieszka z Bibersteinów dla męża Mikołaja Mstowskiego, poległego w walce ze Szwedami.
W krypcie pochowani są książęta i kasztelani oświęcimscy oraz fundatorzy klasztoru, w tym książę Władysław I Oświęcimski z żoną Eufrozyną.