Kościół świętej Marii Magdaleny i świętego Mikołaja Dziekanowice
Dziekanowice 7, 32-410 Dobczyce
Region turystyczny: Pogórza
Romański kościół wzniesiony z piaskowcowych ciosów, na których widoczne są znaki kamieniarskie, zbudowano prawdopodobnie na początku XII wieku z fundacji Kazimierza II Sprawiedliwego. Składał się z nawy wzniesionej na planie kwadratu, krytej stropem oraz małego, kwadratowego prezbiterium ze sklepieniem krzyżowym, ze wspornikami i obramowanym trójlistnie półkolistym okienkiem.
W latach 1645–1649 do kościoła dobudowano szerszą nawę, a w dawnej romańskiej nawie urządzono prezbiterium. Natomiast najstarsze, romańskie prezbiterium z pierwszej świątyni zmieniono na zakrystię. Nową, oszkarpowaną nawę nakryto drewnianym stropem. Przebudowano drewnianą część kościoła, a na dachu umieszczono sygnaturkę. W trakcie rozbudowy w 1790 roku świątynię znów wydłużono i dobudowano nową zakrystię. W 1914 roku wymieniono sklepienie w najstarszej części, dawnym romańskim prezbiterium i urządzono jego wnętrze według projektu Józefa Edwarda Dutkiewicza. Na początku XX wieku dostawiono kruchtę. W świątyni zachowano romańskie okna, a w północnej ścianie prostokątną wnękę trójkątnie sklepioną. Po wybudowaniu nowego kościoła z sanktuarium Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny, stary kościół niszczał. W 2001 roku wyremontowano elewację części romańskiej, a w 2007 roku dach i wieżę oraz okalający świątynię walący się mur z XI i XII wieku, wymieniono też posadzkę w najstarszej części.
Wewnątrz na ścianach pozostały fragmenty polichromii z XII wieku, z których większość zniszczono w czasie remontów w latach 1914 i 1926. Warto obejrzeć: rokokową ambonę i barokową, marmurową chrzcielnicę z XVII wieku, dwa konfesjonały w stylu regencji, marmurowe epitafium Jana Nepomucena Przychodzkiego z 1790 roku, 14 późnobarokowych ławek oraz późnobarokowy chór wsparty na kolumnach i płytę grobową z wyrytym krzyżem. Nie zachował się ołtarz główny rozebrany w czasie prac konserwatorskich, natomiast przetrwały dwa ołtarze boczne.
Część zabytków przeniesiono do nowego kościoła zbudowanego w pobliżu. Są to: rokokowe organy z 1741 roku, rokokowy obraz świętego Mikołaja z XVIII wieku i obraz Matki Bożej Dziekanowskiej z XVII wieku, barokowy krucyfiks z XVIII wieku, późnobarokowy krzyż procesyjny, posąg Chrystusa Zmartwychwstałego i obrazy z bocznych ołtarzy.
W wolnostojącej, kwadratowej, dzwonnicy, wzniesionej w XVIII wieku, o drewnianej konstrukcji słupowej na kamiennej podmurówce, wiszą trzy dzwony, najstarszy z 1765 roku. Kryje ją czterospadowy namiotowy dach gontowy. Kościół otacza starodrzew.
Główny odpust ku czci Matki Bożej Dziekanowskiej odbywa się w 11 października lub w najbliższą niedzielę po tej dacie, a odpust ku czci świętej Marii Magdaleny dnia 22 lipca.