W 1849 roku proboszcz Stanisław Morgenstern ożywił kult Matki Boskiej Odporyszowskiej oraz wyremontował i wyposażył kościół. Ogłosił też konkurs na wykonanie rzeźb, na który zgłosił się rzeźbiarz samouk Jan Wnęk. Z pomocą kilku cieśli wykonał on ponad 200 rzeźb do zespołu 52 kaplic oraz płaskorzeźby na przykościelny mur. Oprócz rzeźbienia Jan Wnęk, urodzony w Kaczówce koło Dąbrowy Tarnowskiej, a mieszkający w Odporyszowie, marzył też o lataniu. Chciał zbudować pierwszy na świecie statek powietrzny cięższy od powietrza. Obserwował ptaki i na wzór ptasich skrzydeł zbudował maszynę latającą, lotnię o drewnianym szkielecie z naciągniętym płótnem. Pierwsze próby lotu odbywał na wzgórzach w Odporyszowie, później startował z kościelnej wieży. Relacje o jego wyczynach w 1867 roku zamieścił krakowski „Kalendarz Czecha”. W 1869 roku zmarł po upadku podczas jednej z prób lotu. I choć jego sukcesy jako pioniera lotnictwa nie są specjalnie uznawane, to dla wielu pozostaje konstruktorem podniebnych marzeń.

Muzeum opowiada historię Jana Wnęka, cieśli i rzeźbiarza, człowieka z wyobraźnią i marzeniami. Mówiono o nim Wit Stwosz z Powiśla, Ikar znad Dunajca lub polski Leonardo da Vinci. O to, by pamięć o nim nie zaginęła, walczyło wiele osób. Początki muzealnej kolekcji sięgają 1978 roku, kiedy kustosz sanktuarium ksiądz Henryk Chojnacki zabrał rzeźby z kaplic różańcowych i umieścił je w przykościelnej wieży. W 1991 roku  ksiądz Surma otworzył muzeum w nowym budynku obok kościoła. Część rzeźb znajduje się również w Muzeum Etnograficznym w Krakowie i Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie. W 2009 roku ekspozycję przebudowano przy udziale Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie.

W muzealnej kolekcji znajdują się zbiory sakralne, rzeźby o tematyce biblijnej, postacie i sceny rodzajowe oraz pamiątki po ludowym rzeźbiarzu i konstruktorze Janie Wnęku. To dobry początek, by poznać historię niezwykłego człowieka, samouka i pasjonata. Prace Jana Wnęka znajdują się również w świątyni, w kaplicy Ogrojec oraz sześciu leśnych kapliczkach krytych wysokimi, dwuspadowymi daszkami (zespół kaplic Siedmiu Boleści Maryi i krzyż), w których umieszczono polichromowane płaskorzeźby. Oraz na wzgórzu w kaplicy świętej Małgorzaty. O Janie Wnęku przypomina też drewniany pomnik, dzieło M. Pajora.

Odwiedzając muzeum warto wejść do barokowego kościoła o niezwykle bogatym i barwnym wnętrzu. W ołtarzu głównym znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej ze świętymi Wojciechem i Stanisławem z XVII wieku. W prezbiterium widać tablicę epitafijną księdza Morgensterna, od którego zaczęła się historia Jana Wnęka.