Gdyby nie katastrofa, pewnie mistrz z Norymbergi nie pojawiłby się w Krakowie. Kiedy runęło sklepienie Bazyliki Mariackiej najważniejszego w XV wieku kościoła w Krakowie, zniszczyło między innymi ołtarz, a budowę kolejnego miasto zleciło wówczas znanemu artyście. Nawet dziś niewiele o nim wiemy, a luki w biografii tylko rozpalają emocje. Nie znamy daty urodzin Wita Stwosza, dokładnego miejsca urodzenia, nie wiemy u kogo się kształcił. Do Krakowa przyjechał w 1477 roku, kiedy mógł mieć około 30 lat. Dlaczego Stwosz został wybrany do wykonania ołtarza głównego Kościoła Mariackiego? Też do końca nie jest jasne. Pracował nad nim 12 lat, szukając wśród mieszkańców średniowiecznego miasta modeli, którzy dzięki mistrzowi trafili na ołtarz. Byli tak realistycznie przedstawieni, że nawet dziś lekarze uczą się rozpoznawać dawne choroby po symptomach, których Stwosz nie miał zamiaru ukrywać. Podobno mistrz dostał za swoją pracę równowartość rocznego budżetu miasta. Niektórzy podają kwotę 2808 florenów, czyli równowartość kilku kamienic. Konstrukcja dzieła jest wykonana z dębu, ma 13 metrów wysokości i 11 metrów szerokości. Znajduje się w niej aż 200 postaci z lipowego drewna. Ołtarz Wita Stwosza, zwany także ołtarzem Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny lub ołtarzem mariackim to przepiękna konstrukcja, składająca się z pięciu skrzydeł. We wnętrzu tak zwanej szafy ołtarzowej znajduje się Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny w otoczeniu apostołów, a nad nią scena Wniebowzięcia. W zwieńczeniu nastawy ukazana została Koronacja Marii na Królową Nieba i Ziemi. Niegdyś ołtarz otwierany był tylko podczas największych świąt kościelnych, na co dzień wierni mogli więc oglądać tylko skrzydła ołtarza zamkniętego. A wówczas można podziwiać płaskorzeźby przedstawiające 12 scen z życia Marii i Jezusa. Ołtarz mariacki jest przykładem biblii pauperum, czyli jest to dzieło, które miało popularyzować tematy biblijne wśród często niepiśmiennych wiernych. Ostatnia renowacja XV-wiecznego ołtarza zakończyła się w 2021 roku i objęła pełną konserwację techniczną i estetyczną ołtarza. Trwała sześć lat i pozwoliła odkryć pierwotne kolory zarówno figur, jak też tła.