Przed II wojną światową funkcjonował tu młyn wodny świadczący usługi dla okolicznych mieszkańców. W czasie wojny na terenie gospodarstwa schronienie znajdowały okoliczne oddziały partyzanckie. Młynarz Józef Winiarski przed wojną przeszedł szkolenie radiotelegrafisty. W podziemiu był zastępcą instruktora radiotelegrafisty na obwód Tarnów-Brzesko i szkolił okoliczne drużyny łączności Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Jego młyn produkował mąkę na potrzeby partyzantów. Po wojnie Józef Winiarski rozbudował gospodarstwo. Wraz z elektryfikacją wsi w 1960 roku rozpoczął działalność elektryczny młyn gospodarczy i tartak. W 2010 roku zagrodę objęto ochroną konserwatorską, ze względu na zachowane na terenie osady unikatowe wartości o charakterze etnograficznym związane z młynarstwem i tartacznictwem. Gromadzone od lat przedmioty i dokumenty zapoczątkowały powstanie muzeum.

Zbiory obejmują urządzenia i przedmioty związane z techniką młynarską, ale również maszyny rolnicze z XIX wieku i początku XX stulecia, meble, sprzęty dawnego gospodarstwa domowego, przedmioty historycznego rzemiosła i codziennego użytku. Oprócz udostępniania ekspozycji organizuje się tu również pokazy związane z rzemiosłem ludowym oraz techniką i technologią używaną w dawnym gospodarstwie wiejskim. W budynku możliwe jest uruchomienie tradycyjnych urządzeń zabytkowego młyna, przez co pobyt w osadzie młyńskiej staje się bardziej atrakcyjny. Przy młynie funkcjonuje mały sklepik z mąką prosto z młyna. W domu młynarza zachował się piec chlebowy z początku XX wieku, w którym do dzisiaj wypieka się chleb. Na terenie Osady Młyńskiej odbywają się warsztaty edukacyjne, kulinarne dla szkół, młodzieży i zorganizowanych grup. Organizuje się także cykliczne imprezy jak Europejskie Dni Dziedzictwa czy Międzynarodowy Dzień Młynów.