Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Dwór obronny Pisary

Dwór obronny Pisary

Piętrowy budynek na planie kwadratu, dach wysoki czterospadowy. Na ścianie piętrowy, drewniany ganek ze schodami.

ul. Lipowa, 32-064 Pisary Region turystyczny: Jura Krakowsko-Częstochowska

Na skraju dawnej rycerskiej wsi, na wzniesieniu nad rzeką, zachowały się zabudowania dawnego zespołu dworskiego, w tym lamus czyli renesansowy dwór wieżowy z początku XVII wieku oraz pozostałości zespołu browaru i folwarku.

Wieś, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1319 roku, od XV wieku należała do rodu Ryterów i Pisarskich, a od XVIII do połowy XIX wieku kilkukrotnie zmieniała właścicieli. Na przełomie XVIII i XIX wieku rozwijała się dzięki właścicielce majątku Annie Żeleńskiej. Działała tu fabryka fajansu oraz browar i gorzelnia, poza tym tartak, cegielnie i młyny. Od 1848 roku do II wojny światowej majątek należał do Potockich.

Renesansowy, wieżowy, mieszkalno-obronny dwór wybudowany w XVII wieku, pełnił też funkcję skarbca, a w czasie napadu służył za schronienie i miejsce obrony. Po wybudowaniu nowego dworu, nie zachowanego do dziś, zaadaptowano go na spichlerz-lamus, po II wojnie światowej urządzono w nim mieszkania. Zrujnowany obiekt remontowano w latach 60. XX wieku, od końca lat 70. XX wieku do 1988 roku działała w nim galeria sztuki, odbywały się wystawy, koncerty, spotkania i odczyty. Po remoncie w 1990 roku był w nim dom ludowy, kawiarnia gminnej spółdzielni i klub Związku Młodzieży Wiejskiej, dziś jest własnością gminy i nieużywany niszczeje.

Dwór to murowany, dwukondygnacjowy budynek na planie kwadratu z narożnikami od południa wspartymi masywnymi przyporami. Pomieszczenie na parterze kryje sklepienie kolebkowe z lunetami, górną, pierwotnie jedną salę podzielono na kilka mniejszych. Na piętrze, na całej szerokości ściany od frontu, zachował się drewniany ganek wsparty kolumnami, przez który na górę prowadzą drewniane schody. Dach jest czterospadowy kryty gontem i zadasza ganek. Wokół budynku poniżej okapu dachu widać dekoracyjny fryz sgraffitowy z motywem wstęgi. Wejście prowadzi przez masywne drzwi w prostym, kamiennym portalu.

Naprzeciwko z zabudowań folwarcznych zachował się późnoklasycystyczny, piętrowy spichlerz z połowy XIX wieku, z kamiennym portalem sieni przejazdowej oraz murowana stodoła, połączone przewiązką. Nie zachowała się druga stodoła i dwór zamykający całe założenie otoczone starym, zaniedbanym parkiem. Zespół jest własnością prywatną. Nieco dalej przy drodze znajduje się zrujnowany kamienno-ceglany budynek browaru z pierwszej połowy XIX wieku, długi i prostokątny z łamanym dachem, długą sienią przejazdową oraz ciekawymi salami o sklepieniach żagielkowych wspartych na środkowych filarach.


Powiązane treści