Kościół świętych Piotra i Pawła Lachowice
Lachowice 178, 34-232 Lachowice
Region turystyczny: Beskid Żywiecki i Orawa
To drewniana świątynia konstrukcji zrębowej, na podmurówce, z prostokątną nawą i węższym prezbiterium zamkniętym ośmiobocznie z zakrystią, o ścianach zewnętrznych oszalowanych deskami z oknami od południa. Nad gontowymi dachami o załamanych połaciach wznosi się sześcioboczna, zwężająca się ku górze wieżyczka na sygnaturkę odlaną w 1802 roku przez Jana Jerzego Knoblocha, z latarnią o cebulastym hełmie. Do nawy przylega czworoboczna wieża słupowa o pochyłych ścianach wspartych na czterech słupach z izbicą szalowaną pionowo ozdobnie u dołu wycinanymi deskami, nakrytą hełmem złożonym z niskiego daszku namiotowego i wieńczącej go cebulastej bani z kulą i krzyżem. Kościół otaczają częściowo otwarte, częściowo szalowane soboty z kruchtami, kryte gontowym dachem pulpitowym, ze stacjami Drogi Krzyżowej z 1846 roku, dziełami Antoniego Krząstkiewicza.
Nawę i prezbiterium kryją pozorne sklepienia kolebkowe malowane w gwiazdy. Chór muzyczny z wybrzuszonym parapetem wspierają dwa profilowane słupy. W drewnianym dwukondygnacyjnym ołtarzu głównym z pierwszej połowie XIX wieku znajduje się barokowy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII wieku, przeniesiony z cmentarnej kaplicy – to typ Madonny Przewodniczki, która wskazując prawą dłonią na swojego Syna, pokazuje człowiekowi właściwą drogę. Ściany i sklepienie zdobi polichromia figuralno – ornamentalna z XIX wieku. Wyposażenie wnętrza jest głównie późnobarokowe z początku XIX wieku, w tym cztery ołtarze boczne i ambona z baldachimem. Na sklepieniu prezbiterium znajduje się duży obraz Niepokalanej wzorowany na słynnym obrazie hiszpańskiego mistrza Murillo. Na ścianach znajdują się postacie 12 apostołów z 1891 roku. Barokowo – klasycystyczne organy w 1836 roku wykonał Marcin Gracz. Barokowa, kamienna chrzcielnica kielichowa z drewnianą pokrywą pochodzi z 1789 roku, konfesjonał z XVIII wieku.
Kościół otacza parkan z belek wiązanych na zrąb z przęsłami krytymi siodłowymi daszkami gontowymi i czworobocznymi bramki konstrukcji słupowej, oszalowanymi deskami, z ostrosłupowymi dachami gontowymi. Z boku stoi czworokątna, drewniana dzwonnica z XIX wieku z nadwieszoną izbicą, gontowym dachem i ażurowymi oknami.
Cmentarz nadal jest czynny. Wokół rosną stare pomnikowe drzewa. Przy płocie jest też dawna kostnica, dwie kamienne piwnice ze stryszkami, organistówka i murowana plebania z lat 1894–1896.