Muzeum-Miejsce Pamięci KL Plaszow Kraków
ul. Jerozolimska 3, 33-332 Kraków
Region turystyczny: Kraków i okolice
Obóz pracy budowano z myślą o Żydach ze zlikwidowanego w marcu 1943 roku krakowskiego getta. Z czasem do obozu zaczęli też trafiać Żydzi z innych gett likwidowanych przez Niemców. W lipcu 1943 roku na tym terenie Niemcy utworzyli także obóz pracy wychowawczej dla Polaków. Rok później, w styczniu 1944 roku, miejsce przekształcono w obóz koncentracyjny. Dane mówią o sześciu tysiącach ofiar i 35 tysiącach osób, które na tym terenie były więzione w nieludzkich warunkach. Komendantem obozu był Amon Goeth.
Pozostałości obozu Plaszow zachowały się do dziś. W okresie powojennym na terenie dawnego obozu usytuowano kilka pomników, w tym najbardziej monumentalny Pomnik Ofiar Faszyzmu. W styczniu 2021 roku utworzono Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow, na terenie, którego znajduje się wystawa plenerowa „KL Plaszow”. Pomiędzy ulicami Kamieńskiego i Jerozolimską, w miejscach ważnych dla historii obozu, ustawiono 19 tablic. Wystawa to opowieść o KL Plaszow przedstawiona za pomocą archiwalnych zdjęć, fragmentów relacji więźniów i krótkich informacji historycznych. Zwiedzanie wystawy najlepiej rozpocząć od tablicy nr 5, znajdującej się obok Szarego Domu przy ulicy Jerozolimskiej 3.
W 2023 r. Muzeum KL Plaszow zrealizowało upamiętnienie w obszarze miejsca pamięci KL Plaszow. W ramach przeprowadzonych prac oznaczone zostały granice dwóch cmentarzy żydowskich, uczytelniono historyczne drogi obozowe, a plac apelowy otoczony został żwirową opaską. Dostęp do wyżej położonych obszarów umożliwiają trzy ciągi schodów terenowych. Przy siedmiu głównych wejściach na teren miejsca pamięci KL Plaszow ulokowano tablice z regulaminem określającym zasady obowiązujące na terenie muzeum.
Zadaniem Muzeum KL Plaszow jest praca badawcza i edukacyjna na rzecz pamięci o historii KL Plaszow i o jego ofiarach. Teren poobozowy został wpisany do rejestru zabytków.
Misja Muzeum KL Plaszow to także:
- nauka – gromadzenie zbiorów i ich konserwacja, prowadzenie badań historycznych i archeologicznych, udostępnianie archiwum i biblioteki, organizowanie wystaw czasowych, konferencji, popularyzacja wiedzy;
- edukacja – otwarta i rzetelna, dostępna dla wszystkich;
- partycypacja – budowanie relacji i tworzenie wspólnych projektów (edukacyjnych, naukowych, artystycznych) z jednostkami troszczącymi się o pamięć o KL Plaszow;
- wolontariat.
- pamięć o ofiarach.