Cmentarz Podgórski Kraków
ul. Wapienna 13, 30-544 Kraków
Region turystyczny: Kraków i okolice
tel. +48 126561725
Cmentarz zlokalizowano na malowniczym terenie u stóp Kopca Krakusa. W latach 1905–1907 wzniesiony został dom przedpogrzebowy połączony z kaplicą, pełniący swe funkcje do dziś. Kilkakrotnie dokonywano poszerzeń cmentarza. Aktualnie zajmuje on powierzchnię ponad 8 hektarów.
Na cmentarzu znajdują się trzy pomniki: głaz upamiętniający pochowanych w latach 1914–1918 żołnierzy armii austriackiej, pomnik legionistów 1,2 i 3 Brygady oraz pomnik harcerzy III Drużyny Podgórskiej, poległych podczas okupacji.
Cmentarz przedstawia przekrój społeczny Podgórza, które do 1915 roku było osobnym miastem przemysłowym. Przeważają tu groby przemysłowców, rzemieślników, robotników, kupców. Bardzo liczną grupę stanowią groby kolejarzy. Spoczywają tutaj również Edward Dembowski, organizator powstania krakowskiego, architekt Antoni Mateczny czy działacz społeczny Wojciech Bednarski.
Wyczerpanie miejsc pod pochówek w 1920 roku spowodowało przekopywanie najstarszych kwater. W 1934 roku ekshumowano i przeniesiono grób trzynastu Legionistów. W nowym miejscu wystawiono pomnik z motywem legionowej czapki, autorstwa Czesława Mączki.
Cmentarz poszerzono ostatecznie w 1942 roku otaczając całość ogrodzeniem, a później poszerzano jeszcze dwukrotnie w latach 1947–1948 i 1975–1976.
Na nagrobkach można oglądać zdjęcia w kolejarskich mundurach, płaskorzeźby Matki Boskiej i Chrystusa w koronie cierniowej. Niewiele jest tutaj przykładów rzeźby nagrobnej; pojawiają się personifikacje Żałoby i Smutku w postaciach kobiet z wieńcami różanymi, siedzące przy krzyżu lub urwanej kolumnie.
Cmentarz posiadał, dziś już nie zachowaną, kwaterę dla protestantów i zgodnie z wymogami prawa kanonicznego kwaterę dla samobójców. Znajdowała się ona w miejscu dzisiejszej kwatery VIIIa. Do dziś przetrwał jedynie grób tragicznie zmarłego w wieku 21 lat Edwarda Cholewy, któremu nagrobek wystawili koledzy.