Tenczyński Park Krajobrazowy
Przyrodnicze
Tenczynek
Region turystyczny: Jura Krakowsko-Częstochowska, Tarnów i okolice
Niezwykle ciekawy krajoznawczo park, powstały w 1981 r., chroni porośnięte lasem tereny Garbu Tenczyńskiego. Idealny na odpoczynek, naukę geologii, a także poznanie historii rodu Tenczyńskich, do których należał zamek Tenczyn.
Tenczyński Park Krajobrazowy to teren o niezwykłych walorach przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych. Podłoże tego obszaru charakteryzuje się niezmiernie interesującą, ale i skomplikowaną budową geologiczną, z którą wiąże się ciekawa historia górnictwa. To również jeden z największych kompleksów leśnych na terenie „jurajskich” parków krajobrazowych – Puszcza Dulowska. Nie można zapomnieć o zabytkach kultury, szczególnie w postaci średniowiecznych zamków. Takie olbrzymie bogactwo walorów przyciąga wielu turystów, rowerzystów oraz biegaczy, jednak wciąż odnajdziemy tu miejsca, gdzie w ciszy będziemy mogli kontemplować piękno przyrody. Park zajmuje powierzchnię 15 154,25 ha. Rozciąga się równoleżnikowo pomiędzy Krakowem na wschodzie i Chrzanowem na zachodzie. Większość terenu leży w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Jego nazwa pochodzi od geograficznych terminów: Garb Tenczyński, na którego terenie znajduje się Park oraz miejscowości Tenczynek. Z kolei nazwy te związane są z historycznymi właścicielami tego obszaru – rodem Tenczyńskich (Tęczyńskich) i należącym do nich zamkiem Tenczyn. Charakterystyczne są różnorodne skały pochodzenia wulkanicznego lub subwulkanicznego z różnych okresów – z końca karbonu, permu i triasu. Ciekawa jest np. arkoza kwaczalska (zbudowana z piaskowców i zlepieńców), w której ukryły się skamieniałe pnie drzew sprzed ponad 300 mln lat. W rzeźbie występują typowe elementy krajobrazu jurajskiego: zręby skalne, krasowe dolinki, wąwozy, parowy, uskoki tektoniczne. W krajobrazie dominują głęboko wcięte dolinki z wapiennymi formami skalnymi, a także jaskinie i schroniska skalne. Tereny szczególnie atrakcyjne przyrodniczo to udostępnione do zwiedzania rezerwaty przyrody: Zimny Dół, Dolina Mnikowska, Skała Kmity i Lipowiec. W miejscowości Babice można zwiedzać ruiny średniowiecznego zamku. U podnóża zamku znajduje się ciekawy skansen budownictwa drewnianego (Muzeum Małopolski Zachodniej w Wygiełzowie). Północno-zachodnią część parku porasta piękna Puszcza Dulowska. Ciekawym miejscem jest też Las Zwierzyniec. Na terenie Parku odnaleźć można wiele interesujących gatunków fauny i flory. W skład obszarów leśnych należą m.in. grądy (z grabem, dębem, bukiem i jodłą), buczyna karpacka czy bór sosnowy. Do osobliwości przyrodniczych zalicza się stanowiska fiołka bagiennego, lilii złotogłów, kruszczyka drobnolistnego i rosiczki okrągłolistnej. Spotkać tu można w cztery oczy łosia, krogulca, myszołowa zwyczajnego czy derkacza. To idealne miejsce na spacery, wycieczki rowerowe i odpoczynek blisko natury.