Inicjatorem budowy osady był współwłaściciel majątku w Łopusznej - Stefan Lgocki. Nazywano ją Gajówką Mikołaja od imienia pierwszego jej mieszkańca i gajowego Mikołaja Kostkina. Był on Rosjaninem, który trafił do Łopusznej jako jeniec w czasie I wojny światowej i do 1947 roku pełnił obowiązki gajowego.

Dziś odtworzone budynki osady pełnią funkcję obiektów edukacyjno-wystawienniczych Gorczańskiego Parku Narodowego. Urządzone w ich wnętrzach w ciekawy i atrakcyjny sposób ekspozycje pozwalają poznać gorczańską przyrodę, zapoznać się z historią ochrony przyrody w Gorcach oraz z próbą hodowli żubrów w dolinie Łopusznej. W budynku gospodarczym można zobaczyć odtworzoną kancelarię leśniczego z narzędziami służącymi do pracy w lesie. W Gajówce odbywają się ponadto zajęcia edukacyjne, pokazy filmów i prelekcje. Turyści uzyskają tam informacje na temat zasad udostępniania Gorczańskiego Parku i atrakcji turystycznych w najbliższej okolicy, a także mogą zaopatrzyć się w interesujące wydawnictwa. Ważną częścią ekspozycji jest prezentacja wydarzeń z czasów II wojny światowej i lat powojennych, mających miejsce w okolicach Łopusznej. Kopie archiwalnych fotografii oraz oryginalne eksponaty znalezione między innymi w miejscach obozów partyzanckich mają dużą wartość dokumentacyjną.