Podczas zwiedzania Sądeckiego Parku Etnograficznego, jednego z oddziałów Muzeum Ziemi Sądeckiej, można zobaczyć, jak w regionie przenikały się kultury, religie i narodowości. Stoją tu kościoły trzech wyznań, domy i zagrody Lachów i Górali Sądeckich, Pogórzan, Łemków, Niemców oraz Cyganów. W pobliskim Miasteczku Galicyjskim, które jest repliką zabudowy przyrynkowej z końca XIX wieku, można obejrzeć małomiasteczkową zabudowę, na przykład ratusz, domy mieszczańskie, czy karczmę.

Historia zbiorów, które dziś eksponowane są w muzeum jest długa. Pod koniec XIX wieku zaczęto gromadzić pamiątki z przeszłości. Początkowo na siedzibę muzeum wybrano bibliotekę miejską, jednak ostatecznie muzeum powstało dopiero w 12 sierpnia 1938 roku, a na ekspozycję przeznaczono część pomieszczeń zamku starościńskiego. W kolejnym roku, w obliczu okupacji niemieckiej, część najcenniejszych obiektów została ukryta przez mieszkańców. W styczniu 1945 roku wybuch składu amunicji obrócił w ruinę zamek wraz z pozostałymi muzealiami.

Muzeum reaktywowano w 1946 roku, powoli też zaczęto odnawiać kolekcję. Początkowo wszystkie eksponaty znalazły schronienie w Domu Gotyckim. W 1975 roku muzeum otrzymało nazwę Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. Wtedy to również powstał Sądecki Park Etnograficzny. W 2024 roku muzeum otrzymało nową nazwę - Muzeum Ziemi Sądeckiej.

Obecnie Muzeum Ziemi Sądeckiej posiada siedem oddziałów:

• Gmach główny
• Galeria Marii Ritter i Stare Wnętrza Mieszczańskie
• Sądecki Park Etnograficzny
• Miasteczko Galicyjskie
• Muzeum Nikifora w Krynicy-Zdrój
• Muzeum Pienińskie w Szlachtowej
• Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu