zwiedzania.

Cmentarz żydowski zajmuje teren ograniczony ulicami Starodąbrowską, Słoneczną oraz Szpitalną z bramą. Należy on do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.

Cmentarz założony z dala od miasta we wsi Pogwizdów, dziś znajduje się w centrum Tarnowa około kilometra od Rynku. Z czasem rozrastał się i zajmuje powierzchnię 3,2 hektara. O cmentarzu w XV i pierwszej połowie XVI wieku nic nie wiadomo, ale istniał już w 1581 roku. Zachowało się na nim ponad 5000 grobów, wśród których najstarszy z 1677 roku należy do kaznodziei Chaima syna Icchaka. Cmentarz jest miejscem pochówku wielu wybitnych osobistości żydowskiego społeczeństwa.

W czasie okupacji niemieckiej był on miejscem masowych egzekucji, rozstrzelano tu od 1500 do ponad 3000 Żydów, których chowano w zbiorowych grobach. Poza tym od 1942 roku piaskowcowe macewy służyły okupantom do utwardzania dróg, chodników i fundamentów. Skutki zniszczeń w niektórych częściach nekropolii widać dziś, tam gdzie na grobach pozostały tylko postumenty.

W 1946 roku Dawid Beckert, na masowej mogile około 25 tysięcy Żydów zgładzonych w Tarnowie w latach 1942–1943, ustawił Pomnik Ofiar Zagłady. Do jego budowy wykorzystano złamaną kolumnę pochodzącą z ruin Nowej Synagogi z granitową tablicą inskrypcyjną. Pomnik stanął za kopią bramy cmentarnej, której oryginał od 1991 roku znajduje się w Muzeum Holokaustu w Stanach Zjednoczonych. Po drugiej wojnie światowej systematycznie zwożono na cmentarz macewy odnalezione na terenie miasta.

Z przeprowadzonych w latach 2018–2019 badań wynika, że na terenie nekropolii spoczywa ponad 11 tysięcy osób. Znajdują się tu ciekawe nagrobki z XVIII wieku. A obok tradycyjnych macew są groby w bardziej oryginalnych formach sarkofagów, tumb, ściętych trójkątów zwieńczonych sterczynami, obelisków, kolumn i nagrobki architektoniczne. Mimo przeprowadzonych ekshumacji, nie można dokładnie ustalić gdzie spoczywają wszystkie ofiary wojny. Dlatego by nie dopuścić do przypadkowego niszczenia pochówków, Żydów zmarłych po wojnie chowano na ścieżkach.

W 1988 roku zawiązano Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej, mający chronić cmentarz przed dewastacją. Dzięki potomkom tarnowskich Żydów odnowiono kilka nagrobków i ich kompleksów, postawiono też nowe symboliczne pomniki i tablice. Od 2000 roku cmentarz systematycznie porządkowano. W 2004 roku remontowano pomnik Pomordowanych Żydów. W 2005 roku wydano przewodnik po cmentarzu i otwarto szlak turystyczny prezentujący historię cmentarza i najciekawsze nagrobki.

W latach 2017–2019 cmentarz poddano kompleksowej renowacji. Prace konserwacyjne objęły uporządkowanie terenu, odtworzenie alejek o utwardzonej nawierzchni, odbudowę i konserwację starego muru oraz odnowienie ogrodzenia metalowego, restaurację około 100 macew i pomnika głównego. Remont objął też dom pogrzebowy z zachowanym kamiennym stołem do rytualnej ablucji zwłok, w którym urządzono wystawę o historii nekropolii, tarnowskich Żydów i ich tradycjach. Ustawiono tablice informacyjne omawiające części cmentarza, wykonano oświetlenia alejek i zamontowano ławki, teren przystosowano dla osób z niepełnosprawnościami. Sporządzono spis około 5000 zachowanych nagrobków i wydano przewodnik. Na murze planowane jest lapidarium z zachowanych kawałków macew z innych cmentarzy.

Ciągle dokonywane są nowe odkrycia, w 2023 roku w najbardziej oddalonej od wejścia części nekropolii znaleziono 100 macew z XIX wieku.