Kamieniczki renesansowe Tarnów
ul. Rynek, 33-100 Tarnów
Region turystyczny: Tarnów i okolice
Chociaż zabudowę rynku niszczyły pożary nawiedzające miasto od końca XV wieku, najcenniejsze, renesansowe, podcieniowe kamienice z XVI wieku zachowały się w północnej pierzei Rynku. Trzy najbardziej reprezentacyjne z nich zostały wzniesione w XVI w. jako budynki jednopiętrowe z podcieniami, zwieńczone attykami, są to domy znajdujące się przy Rynku o numerach 19, 20 oraz 21. W dwóch ostatnich mieści się obecnie siedziba Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Z kolei jedną z najstarszych kamieniczek jest Dom Mikołajowski znajdujący się przy Placu Katedralnym 6. Budynek usytuowany w zwartej zabudowie, charakteryzuje się oryginalną renesansową kamieniarką otworów okiennych oraz dekoracją sgraffito, typową dla epoki. Kamienica aktualnie stanowi część Muzeum Diecezjalnego.
Jeszcze jednym obiektem wartym uwagi jest Dom Florencki znajdujący się przy ul. Żydowskiej 20. Piętrowy budynek z użytkowym poddaszem kryty jest dwuspadowym dachem z dachówką ceramiczną. Dom powstał prawdopodobnie w XVI w. w wyniku połączenia dwóch budynków dostawionych do muru obronnego. Aktualnie znajduje się w nim siedziba PTTK.
Tarnowski rynek to renesansowa perełka z pięknym układem architektonicznym i cenną zabudową, wytyczony w czasie lokacji miasta w XIV wieku. Dziś otaczają go mieszczańskie kamienice pochodzące z XVI–XIX wieku. Pierwotną drewnianą zabudowę wokół Rynku niszczyły kolejne pożary nawiedzające miasto pod koniec XV wieku i wtedy też pojawiły się pierwsze murowane domy. Od XVI wieku dzięki działaniom Jana Amora Tarnowskiego, wokół ratusza budowano okazałe mieszczańskie kamienice z podcieniami. W XVII-XIX wieku miasto płonęło wielokrotnie, a po pożarach powolnie odbudowywano skromne czynszowe domy późnobarokowe i klasycystyczne, część podcieni wyburzono lub zamurowano, zachowano je w trzech kamienicach pierzei północnej. Obecnie wokół Rynku stoją najczęściej dwupiętrowe domy prezentujące różne style architektoniczne. Najcenniejsze, renesansowe, podcieniowe kamienice z XVI wieku zachowały się w północnej pierzei. W dwóch z nich mieści się ekspozycja Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie (Rynek 20-21). To budynki jednopiętrowe z dwuprzęsłowymi podcieniami wysuniętymi przed linię zabudowy, z elewacją frontową zwieńczoną ozdobną attyką zrekonstruowaną w latach 1946–1947, ciekawą dekoracją malarską fasady i zabytkowymi, kamiennymi obramieniami okien i portalami. We wnętrzach połączonych w 1780 roku, wyeksponowano renesansowe polichromie. Ciekawa jest też zabudowa pierzei zachodniej.