Kościół świętego Wojciecha Kościelec
Kościelec 103, 32-100 Kościelec
Region turystyczny: Kraków i okolice
Kościół świętego Wojciecha w Kościelcu wyróżniają znaczne, jak na wiejską świątynię, rozmiary oraz wyjątkowo bogato zdobione i wykończone detale kamienne. Kościół został ufundowany przez biskupa krakowskiego Wisława z Kościelca herbu Zabawa. Zbudowano go prawdopodobnie w latach 1231–1242. Jednakże z biegiem lat bryła kościoła ulegała znacznym przekształceniom. W czasach reformacji kościół został zajęty i zdewastowany przez arian, natomiast w czasach potopu szwedzkiego przez żołnierzy, którzy zniszczyli świątynię. Podczas odbudowy w 1634 roku kościół uległ sporym przekształceniom w kierunku stylu barokowego. Mimo znacznych zmian do dzisiaj przetrwały piękne pierwotne elementy romańskie. Są to między innymi obiegające nawę główną galerie z łukami podpartymi kamiennymi kolumnami o bogatej dekoracji głowic. Zachował się także najbardziej reprezentacyjny element wystroju romańskiego – portal wejściowy do świątyni. Niezwykle szczegółowy portal trójskokowy składa się z trzech par kolumn z rzeźbionymi motywami roślinnymi.
Wyposażenie i wystrój wewnętrzny kościoła świętego Wojciecha w Kościelcu pochodzi głównie z XVII i XVIII wieku i jest utrzymany w stylu barokowym. Barokowy ołtarz główny datowany jest na drugą połowę XVII wieku, ufundowany został przez księdza Władysława Opackiego. W centralnej części ołtarza znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem tak zwanej Kościeleckiej. Co ciekawe, w południowej nawie znajduje się obraz przedstawiający świętego Wojciecha, który namalowany został przez Wojciecha Gersona, polskiego malarza, przedstawiciela realizmu.
Ciekawostką w otoczeniu kościoła jest także murowana dzwonnica w stylu gotyckim oraz kaplica upamiętniająca 1000-lecie śmierci świętego Wojciecha, jednego z trzech głównych patronów katolickich Polski.