Obelisk Tadeusza Kościuszki i jego żołnierzy Bosutów
ul. Kwiatów Polnych, 32-086 Bosutów
Region turystyczny: Kraków i okolice
Po bitwie pod Racławicami 6 kwietnia 1794 roku, Tadeusz Kościuszko obawiając się otoczenia przez Rosjan, wycofał się z wojskiem w pobliże Bosutowa, gdzie kwaterował we dworze i założył warowny obóz wojskowy. Żołnierze i okoliczni mieszkańcy wzdłuż wzgórza, oddzielającego dolinę Dłubni od doliny potoku Sudoł, zbudowali umocnienia długości 7 kilometrów. Wojska stacjonujące tu od 6 do 24 kwietnia 1794 roku, osłaniały Kraków będący bazą Insurekcji oraz reorganizowały się i szkoliły.
Dziś obóz kosynierów i żołnierzy upamiętnia obelisk o niejasnej historii powstania. Nie do kończ wiadomo kiedy powstał pierwszy słup na kopcu, kto i kiedy go zbudował i zniszczył, kiedy i kto wzniósł dzisiejszy obelisk i czy jest to rekonstrukcja wcześniejszego?
Pierwszy pomnik wzniesiono w 1894 roku z inicjatywy księdza Władysława Bandurskiego, w 100. rocznicę bitwy pod Racławicami. Jego autorstwo przypisywane jest trzem wykonawcom. Słup postawiono między Bosutowem i Dziekanowicami na kopcu usypanym na mogile kilkunastu kosynierów i żołnierz zmarłych w Bosutowie od ran odniesionych pod Racławicami. Natomiast w pobliżu trzech dębów wybudowano pomnik, który prawdopodobnie zniszczono w 1914 roku lub w czasie drugiej wojny światowej. Współczesny pomnik wzniesiono w 1946 roku, a wyremontowano w latach 70. XX wieku i w 2023 roku.
To pomnik z kamieni wapiennych z orłem zrywającym się do lotu i medalionem z głową Kościuszki na tle dwóch kos osadzonych na sztorc. Znajduje się na nim pamiątkowa tablica z brązu, projektu krakowskiego rzeźbiarza, profesora Czesława Dźwigaja z napisem – Pamięci pobytu Tadeusza Kościuszki w kwietniu1794 roku. Ku czci bohaterów kosynierów i żołnierzy Tadeusza Kościuszki którzy zmarli w Bosutowie z odniesionych ran w bitwie pod Racławicami pochowani w mogile na wzgórzu na granicy wsi Bosutów – Dziekanowice w dniach od 6 do 24 kwietnia 1794 roku. Pomnik otacza kamienny, niski murek z metalową bramką.
Na ustawionej obok tablicy znajduje się informacja, ze obelisk jest na Małopolskim Szlaku Insurekcji Kościuszkowskiej.