Mieści się w willi „Opolanka”, gdzie państwo Makuszyńscy mieszkali w czasie niemal corocznych letnich i zimowych pobytów w Zakopanem, a po drugiej wojnie osiedlili się na stałe. Wiele cennych przedmiotów oraz duża biblioteka Makuszyńskich zostały zniszczone w czasie II wojny w Warszawie. To, co dzisiaj znajduje się w Muzeum, jest zaledwie cząstką dorobku pisarza – kolekcjonera dzieł sztuki i przyjaciela wielu wybitnych artystów. Muzeum powstało w roku 1966 ze zbiorów ofiarowanych społeczeństwu przez Janinę Gluzińską-Makuszyńską (1896-1972) wdowę po pisarzu. Muzeum w „Opolance” to cztery pokoje dawnego mieszkania państwa Makuszyńskich. Zbiory Muzeum obejmują księgozbiór, złożony z kolejnych wydań utworów pisarza, piśmiennictwo historycznoliterackie o jego twórczości oraz literaturę pamiętnikarską. Archiwum pisarza to nie tylko rękopisy, ale i bogaty zbiór listów od wybitnych literatów, malarzy, muzyków, ludzi teatru, uczonych, polityków, a także obfita korespondencja od czytelników. Archiwum uzupełniają wycinki prasowe i zbiór fotografii. Na zbiór dzieł sztuki znajdujący się w mieszkaniu składają się obrazy i rzeźby znanych polskich artystów (między innymi obrazy Juliana Fałata, Włodzimierza Jarockiego, Fryderyka Pautscha, Kazimierza Sichulskiego, Władysława Skoczylasa, Stanisława Wyspiańskiego, rzeźby Konstantego Laszczki i Henryka Kuny), projekty ilustracji do książek Makuszyńskiego, zabytkowe meble przeważnie w stylu biedermeier, miniatury, dawna tkanina artystyczna (dywan wschodni, modlitewnik perski, parawan japoński), liczne dzieła dawnej sztuki użytkowej, jak lampy, zegary, szkło polskie i francuskie, porcelana chińska, angielska, saska, miśnieńska.

Prace remontowo-konserwatorskie w willi Opolanka objęły m.in. zaizolowanie fundamentów, wzmocnienie konstrukcji, odświeżenie elewacji, wykonanie ocieplenia, renowację stolarki wraz z wykonaniem nowych skrzydeł zewnętrznych, wymianę pokrycia dachowego. Zmodernizowano instalacje techniczne. W celu dostosowania budynku do współczesnych norm poszerzono klatkę schodową oraz zamontowano windę. Zadbano o odpowiadające charakterowi miejsca zagospodarowanie terenu (nasadzenia roślin, montaż małej architektury oraz oświetlenia). Zaprojektowano recepcję, utrzymaną w jednym stylu z pozostałymi filiami muzeum. W ramach prac wewnętrznych zmieniona została przestrzeń wystawy stałej: oprócz ponownego udostępnienia mieszkania Państwa Makuszyńskich na nowo zaaranżowano dwie sale pierwszego piętra. Powstały dodatkowe przestrzenie edukacyjne i wystawiennicze, zmodernizowano część magazynową w piwnicy. Wszystkie prace przeprowadzane były z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz ze szczególnym naciskiem na potrzeby najmłodszych użytkowników. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014-2020 pt. „Rewaloryzacja i modernizacja zabytkowych budynków Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem dla zachowania i prezentacji unikatowego dziedzictwa kulturowego Podhala”.