Zespół dworsko-parkowy w Kuźnicach Zakopane
Kuźnice 1, 34-500 Zakopane
Region turystyczny: Tatry i Podhale
Kuźnice mogą poszczycić się bogatą przeszłością, ponieważ wzmiankowano o nich już w XVII wieku. Prawdopodobnie na przełomie XVII i XVIII wieku powstał tu ośrodek hutniczy, o czym świadczą wzmianki o Hutach Hamerskich (hutach żelaza) z okresu panowania Augusta II Sasa. Rozwijające się huty przynosiły zyski. W drugiej połowie XVIII wieku wraz ze starostwem nowotarskim wykupił je podstoli krakowski Franciszek Rychter Pelikańczyk. Był rok 1773, kiedy władzę nad Hutami Hamerskimi przejął zarząd powołany przez austriackiego zaborcę, który postanowił rozwinąć tatrzańskie zakłady. Jednak z powodu wyczerpania się złóż rud żelaza, w 1791 roku zaprzestano produkcji surówki. Trzy lata później hutę ograbili i spalili zbójnicy. Kuźnice przeszły w ręce prywatne i zmieniały właścicieli do czasu, kiedy nabył je Węgier Jan Wincenty Homolacs, który zapoczątkował rozkwit Kuźnic jako ośrodka przemysłowego i nie tylko. To właśnie w dworze Homolacsa tętniło kulturalne i towarzyskie życie. Wokół dworu powstał ogród z fontanną, zachowaną do dziś. W XIX wieku majątek trafił w ręce hrabiego Władysława Zamoyskiego, którego celem życia była ochrona przyrody Tatr. Tu, w Kuźnicach matka hrabiego prowadziła Szkołę Domowej Pracy Kobiet, gdzie w duchu patriotyzmu uczono prowadzenia gospodarstwa domowego. Po śmierci, hrabia Zamoyski przekazał majątek na cele społeczne i narodowe poprzez Fundację Zakłady Kórnickie. Przez problemy finansowe fundacja musiała sprzedać swoje dobra. W 1934 roku Skarb Państwa kupił Kuźnice oraz lasy tatrzańskie, z których powstał później park narodowy. Od 2003 roku Kuźnice zarządzane są przez Tatrzański Park Narodowy. W dawnej wozowni powstało muzeum historii Kuźnic, a spichlerz przekształcono na pomieszczenia wystaw czasowych. Wyremontowano też dworki oficjalistów i odtworzono założenie parkowo-ogrodowe. Znajduje się tu także żeliwny krzyż z 1839 roku - jest to drugi najstarszy zabytek w Zakopanem (pierwszą jest kaplica Gąsieniców).