Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Osada Czorsztyn Kluszkowce

Osada Czorsztyn Kluszkowce

Drewniane zabytkowe, góralskie wille.

Stylchyn 1, 34-410 Kluszkowce Region turystyczny: Pieniny i Spisz

Na półwyspie nad północnym brzegiem Jeziora Czorsztyńskiego położona jest zabytkowa osada. To skansenowo-turystyczny kompleks budynków przeniesionych z miejsc zalanych wodami powstającego zbiornika zaporowego. Drewniane wille, pensjonaty, chałupy i kamienne piwnice tworzą ciekawą atrakcję turystyczną z pięknym widokiem na góry – Gorce, Pieniny, Tatry i Babią Górę oraz średniowieczne zamki w Czorsztynie i Niedzicy.

Osadę na wzniesieniu Stylchyn zorganizowano w latach 90. XX wieku w związku z budową Jeziora Czorsztyńskiego i zalaniem jego wodami kilku wsi. Z dawnych Maniów, Kluszkowiec i Czorsztyna na nowe miejsce, malowniczy teren o powierzchni około 17 hektarów, przeniesiono obiekty z XIX i początku XX wieku. Zachowano ich pierwotne formy i funkcje, część przystosowano do celów turystycznych. Kompleks składa się ze skansenu etnograficznego oraz części hotelowo-restauracyjnej i konferencyjnej.

W skansenie znajduje się 11 góralskich chat i wiejskich budynków gospodarskich oraz 11 murowanych piwniczek. W dawnej zagrodzie Jana Królczyka z oborą, stodołą i chlewikiem, działa muzeum regionalne z oryginalnym wyposażeniem z 1909 roku. Tu też stoi najstarsza chałupa z 1898 roku. Natomiast nad każdą z unikatowych piwniczek, zbudowanych na przełomie XIX i XX wieku z łamanego kamienia, zachowały się drewniane, zrębowe spichlerzyki-lamusy na siano. Dzisiaj alejka piwniczek z Maniowach, których dawniej we wsi było 37, jest ważną turystyczną atrakcją regionu o wybitnych wartościach historyczno-etnograficznych.

W części uzdrowiskowej stoi dziewięć drewnianych pensjonatów i willi, w trzech z nich urządzono hotele i restauracje. Willa Sanoka to budynek recepcyjno-administracyjny z pokojami i apartamentami. W willach Szperlinga i Galoty urządzono stylowe pokoje hotelowe i apartamenty z zabytkowym wyposażeniem. Dodatkowo do willi Szperlinga turystów zaprasza restauracja „U Szperlinga”, serwująca dania kuchni regionalnej, o wnętrzach wyposażonych w tradycyjne, stare meble, obrazy i sprzęty.

Willa Teofila Sanoka powstała w latach 1924–1925 na działce zakupionej od Drohojowskich w 1920 roku. Teofil Sanok, pszczelarz, muzyk i nauczyciel z Kluszkowiec, projektując i budując willę nadał jej charakter uzdrowiskowo-reprezentacyjny z bogato zdobionymi elewacjami, balustradami, gankiem i szczytami dachów. Był to dom rodzinny z pokojem muzycznym, gabinetem, jadalnią i sypialnią. Rodzina Sanoków mieszkała w nim w latach 1926–1967. Po śmierci właścicieli w domu urządzono sklep. Willa Leopolda Szperlinga to dawniej działająca w zalanym Czorsztynie Restauracja Pieniny. Drohojowscy zbudowali drewniany dom konstrukcji zrębowej, oszalowany i podpiwniczony, w 1847 roku z przeznaczeniem na zajazd i karczmę. Budynek w 1909 roku kupił Leopold Szperling i rozbudował w latach 1928–1930 w stylu zakopiańskim. W okresie międzywojennym przydrożna karczma przekształciła się w dobrze prosperujący zespół hotelowo-restauracyjny z pokojami wyposażonymi w stylizowane góralskie sprzęty. W domu w 1942 roku Niemcy zastrzelili żydowską rodzinę Szperlingów i przejęli budynek. Obie wille zdemontowano w 1994 roku i odtworzono na obecnym miejscu w latach 1997–1998. Natomiast po II wojnie światowej w willi Józefa Galoty, w centrum dawnego Czorsztyna, działał ośrodek zdrowia.

Poza tym w wybudowanej w 1880 roku letniskowej willi „Bank”, dawnym dworskim zajeżdzie właściciela dóbr czorsztyńskich Marcela Drohojowskiego, po II wojnie światowej mieścił się bank spółdzielczy i sklep, teraz działa centrum konferencyjno-szkoleniowe z salami konferencyjnymi i kawiarnią.

Na zagospodarowanie czeka dawny pensjonat doktora Kulczyckiego czyli willa „Basia II”, zbudowana w latach 30. XX wieku w centrum dawnego Czorsztyna. Poza tym willa „Basia III”, czyli dawna „Pieniny” ze szklaną werandą i tarasem widokowym na zalew i Tatry, wybudowana przez lekarza Bolesława Okuljara, który w 1932 roku otworzył w niej hotel-pensjonat. Obie wille upaństwowiono w 1953 roku i przekształcono w domy wypoczynkowe. Kolejna to willa „Zbyszek” z Kluszkowiec w stylu zakopiańskim oraz willa numer 333 z Maniów w stylu szwajcarskim.


Powiązane treści