Dzieje Starego Miasta i rynku wiążą się z historią miasta. Rynek będący reprezentacyjną przestrzenią miejską, zlokalizowany na lekko opadającym terenie, o zachowanym średniowiecznym układzie urbanistycznym z czasów lokacji miasta w 1330 roku, otaczają mieszczańskie kamienice, a na jego środku stoi wspaniały renesansowy ratusz.

Początkowo Rynek był placem targowym z kramami i jatkami, otoczonym drewnianą zabudową. Odbywały się na nim targi i jarmarki. Pożary w XV wieku zniszczyły całą zabudowę. Później na odbudowanym Rynku wzniesiono murowany ratusz, a wokół niego okazałe kamienice. W XVII–XVIII wieku miasto znów spłonęło i było odbudowywane. Pod koniec XVIII wieku rynek zabudowano skromnymi, późnobarokowymi i klasycystycznymi domami czynszowymi, a większość podcieni zburzono lub zamurowano. Kolejne pożary w XIX wieku zrujnowały zabudowę.

Po II wojnie światowej rynek utracił charakter placu handlowego, a część kamienic i ratusz odzyskały dawny wygląd. Dziś kamienice wokół Rynku pochodzą z XVI–XIX wieku. Najcenniejsze podcieniowe w stylu renesansowym zachowały się w północnej pierzei. Siedzibę mają tu: muzeum, centrum informacji turystycznej, Galeria Sztuki Dawnej, będąca oddziałem Muzeum Okręgowego w Tarnowie, centrum kultury, hotel oraz lokale gastronomiczne i handlowe. Na Rynku organizowane są imprezy kulturalne. Na Ratuszu jest jeden z najstarszych w Polsce mechanizmów zegara ręcznie nakręcanego.

Pierwszy gotycki ratusz z XIV wieku przebudowano w XV–XVI wieku. Obecny jest przykładem architektury manierystycznej o źródłach renesansowych. Jest to stojący na środku rynku, prostokątny, piętrowy budynek z wysoką wieżą z nadwieszonym gankiem i ryzalitem z klatką schodową, którego fasadę zdobi kamienna attyka z maszkaronami i sterczynami. Codziennie w południe z wieży ratuszowej grany jest tarnowski hejnał.