Według legendy zatrzymał się tu na odpoczynek święty Wojciech. Początki klasztoru sięgają 1200 roku. Ufundował go w 1228 roku Klemens z Brzeźnicy z rodu Gryfitów, którego córka była pierwszą ksienią klasztoru. Jednonawowy, ceglany kościół rozbudowano w 1238 roku. Był on najstarszą halową, gotycką świątynią w kraju. Drewniane i kamienne zabudowania klasztoru spłonęły w 1530 roku razem z całą biblioteką. Zespół odbudowano w stylu barokowym w latach 1619–1649, staraniem ksieni Anny Cecylii Trzcińskiej. Szczególny rozkwit opactwa miał miejsce w XVII wieku, kiedy mieszkało w nim ponad 50 zakonnic. Opactwo zostało zniszczone podczas najazdu szwedzkiego. W XVIII wieku, w zaborze austriackim zakon uniknął kasacji, gdyż mniszki prowadziły w nim szkołę dla dziewcząt i dzieci wiejskich, działającą przez cały XIX wiek. Po drugiej wojnie światowej władze PRL skasowały szkołę, odebrały zakonowi resztę należącej do niego ziemi i czasowo w latach 1954–1956 przesiedliły zgromadzenie do klasztoru w Alwerni. Ani po powrocie sióstr, ani po zmianie ustroju szkoła nie została reaktywowana.

W kościele Najświętszej Marii Panny i świętego Wojciecha przechowywany jest cudowny obraz Matki Bożej Bolesnej, zwanej Smętną Dobrodziejką ze Staniątek. To piękne gotyckie malowidło pochodzące z Włoch, w 1924 roku koronował kardynał Sapieha. Są tu też rzeźby Madonn z XIV wieku oraz figura Chrystusa Frasobliwego z XVI wieku z warsztatu Wita Stwosza. W klasztorze działa muzeum i biblioteka z bogatymi zbiorami: ksiąg, dokumentów, rękopisów, starodruków, sprzętów i szat liturgicznych, obrazów, rzeźb czy kolekcją robionych w klasztorze woskowych figurek.

W obrębie murów klasztornych, w budynku dawnej szkoły, znajduje się dom dla gości, można spacerować po zabytkowym ogrodzie zakonnym, oddać się kontemplacji, wypoczywać czy pracować w malowniczym otoczeniu. Dzięki temu goście zostają wprowadzeni w życie mniszek, którego jednym z haseł jest „Ora et labora” – „Módl się i pracuj”. Do dyspozycji gości jest kilka pokoi, można też skorzystać z wyżywienia w klasztornej kuchni.

Najważniejszy odpust odbywa się 15 września i związany jest ze wspomnieniem Matki Bożej Bolesnej. Natomiast 23 kwietnia obchodzone jest wspomnienie świętego Wojciecha, patrona Polski, Czech i Węgier.