Dwór Jana Matejki w Krzesławicach Kraków
ul. Melchiora Wańkowicza 25, 31-752 Kraków
Region turystyczny: Kraków i okolice
Pierwotnie dworek przypominał wiejską rezydencję, z późniejszymi dobudowaniami wprowadzonymi przez kolejnego właściciela Jana Matejkę. Obecnie dworek nakryty jest dachem gontowym, posiadającym charakterystyczne lukarny.
Od frontu znajduje się ażurowo ozdobiony ganek projektu Jana Matejki. Na ścianie frontowej dworku znajduje się wmurowana w 1969 roku, tablica pamiątkowa z płaskorzeźbioną głową Matejki. Przed dworkiem znajduje się popiersie Jana Matejki, dzieło profesora Czesława Dźwigaja. Dworek umieszczony jest pośród 4 hektarowego parku krajobrazowego z wiekowymi i rzadkimi okazami drzew. Wnętrze dworku urządzono w stylu właściwym dla domów z okresu I połowy XIX wieku. Z oryginalnego wyposażenia, z czasów zamieszkiwania Jana Matejki, jedynie pozostały: ganek, ławka, drzwi wejściowe, fortepian, sztalugi , a także dzwon do nawoływania domowników na obiad, aktualnie umieszczony na wieży pobliskiego kościoła.
W dworku, umeblowanym meblami z XIX wieku, można obejrzeć poczet królów i książąt polskich autorstwa uczniów Matejki.
W XVIII wieku Krzesławice należały do Akademii Krakowskiej, której rektor Hugo Kołłątaj przejął je w 1788 roku i postawił niezachowany do dziś dwór. W XIX wieku dobra odkupili Kirchmayerowie i w 1826 roku zbudowali nowy dwór, stary pełnił rolę letniej kuchni i rozebrano go w 1918 roku.
W 1876 roku dworek z ogrodem, sadem, zabudowaniami gospodarczymi i gruntem ornym, kupił Jan Matejko za pieniądze ze sprzedaży obrazu Stefan Batory pod Pskowem. Staropolski dwór był letnią rezydencją jego rodziny. Artysta zaprojektował i dobudował do niego pracownię i drewniany ganek z ażurową balustradą od ogrodu, wsparty na słupach i zwieńczony trójkątnym szczytem, zachowany do dziś. Tu malarz stworzył wiele dzieł, głównie portrety i szkice oraz obrazy o tematyce historycznej, w tym ogromny obraz Kościuszko pod Racławicami.
W czasie II wojny światowej stacjonujący w dworku Niemcy zdewastowali park. Po wojnie z dworu wypędzano mieszkańców, a dwór zniszczono i ograbiono. Dlatego jego ostatnia właścicielka Maria Burzyńska, zapisała zrujnowany majątek Towarzystwu Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, z przeznaczeniem na muzeum pamiątek po Hugonie Kołłątaju i Janie Matejce. W 1960 roku rozpoczęto kapitalny remont obiektu z zachowaniem jego historycznego charakteru. Od 1966 roku w dworze mieści się muzeum.