Cystersi przybyli do Mogiły oraz wybudowali kościół i klasztor w 1222 rok. Średniowieczną świątynię zgodnie z regułą zakonu wzniesiono na planie krzyża łacińskiego, w stylu romańsko-gotyckim z cegły i kamienia. Pierwotnie ściany kościoła nie były otynkowane, zrobiono to w czasach opata Erazma Ciołka, a brat Stanisław Samostrzelnik wykonał polichromie.

Stanisław Samostrzelnik pochodził z krakowskiej rodziny mieszczańskiej, a jego nazwisko pierwotnie było nazwą zawodu oznaczającego wytwórcę kusz i łuków. Po wstąpieniu do klasztoru cystersów w Mogile, Stanisław stał się bratem Stanisławem z Mogiły. Malarstwa prawdopodobnie nauczył się w klasztorze, w którym w XV i XVI wieku uprawiano iluminatorstwo i malarstwo ścienne. A dzięki protekcji opata zdobył w zgromadzeniu stanowisko klasztornego iluminatora. Od 1506 roku zajmował się wszystkimi rodzajami malarstwa, czyli malarstwem sztalugowym, ściennym i książkowym. Wtedy też rozpoczął prace nad polichromiami klasztornych sklepień i zaczął posługiwać się nazwiskiem Stanislaus Claratumbensis czyli Stanisław Jasnomogilski.

Pierwszym protektorem Samostrzelnika był biskup przemyski Piotr Tomicki, późniejszy biskup krakowski, senator i podkanclerz Królestwa, który przeniósł artystę z klasztoru do diecezji. W latach 1510–1530 był malarzem nadwornym i kapelanem kanclerza wielkiego koronnego Krzysztofa Szydłowieckiego, który w 1513 roku obdarzył go probostwem w Grocholicach. Pracował również dla innych zleceniodawców. Po śmierci biskupa Tomickiego w 1535 roku malarz stracił mecenasa i powrócił do mogilskiego klasztoru. Na tym etapie twórczości przenosił do malarstwa ściennego motywy ornamentalne wypracowane w rękopisach. Wykonał polichromie w kościele, bibliotece klasztornej i na krużgankach. Zmarł w mogilskim opactwie.

Zachowało się siedem jego sygnowanych rękopisów iluminowanych oraz częściowo sygnowane polichromie w prezbiterium kościoła mogilskiego, krużgankach i bibliotece klasztornej. Renesansowe malowidła Samostrzelnika odsłonięto i zakonserwowano w drugiej połowie XX wieku, w latach 2005–2008 przeprowadzono ich kolejną konserwację. W 2019 roku odkryto fragmenty polichromii w budynku przeoratu i domu opata. O malarstwie sztalugowym wiadomo tylko z przekazów.

W opactwie można podziwiać polichromie z lat 30. XVI wieku. W prezbiterium kościoła sceny Zwiastowania, na sklepieniu ornamenty roślinne, w krużgankach malowidła z monumentalnym Ukrzyżowaniem.