Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Stanisława Biskupa i Męczennika Tuchów
ul. Wysoka 1, 33-170 Tuchów
Region turystyczny: Tarnów i okolice
Na wzgórzach Pogórza Ciężkowickiego leży niewielki Tuchów, gdzie w połowie XVII wieku nad rzeką Białą wzniesiony został murowany, barokowy kościół. W XIX wieku na miejscu pobenedyktyńskich zabudowań klasztornych stanął zaś klasztor redemptorystów. Redemptoryści od 1893 roku opiekują się świątynią i cudownym obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Pierwszy drewniany kościół pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej w XI wieku wznieśli benedyktyni z opactwa tynieckiego, a poświęcił go podobno święty Stanisław biskup męczennik. Tradycja mówi, że tutaj miał odbyć swoją mszę prymicyjną święty Jan Kanty. Również benedyktyni w latach 1665 – 1682 zbudowali nowy kościół pielgrzymkowy pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Stanisława Biskupa i Męczennika, co okazało się konieczne w związku z rozwojem kultu maryjnego. Od 1597 roku miały tutaj miejsca nadzwyczajne zjawiska, a liczba pielgrzymów odwiedzających tuchowskie sanktuarium znacznie wzrosła. Kościół jest dziś bazyliką mniejszą, ponadregionalnym sanktuarium maryjnym i miejscem pielgrzymkowym – jednym z najstarszych i najliczniej odwiedzanych sanktuariów w południowo-wschodniej Polsce.
To świątynia barokowa, jednonawowa, orientowana z zamkniętym trójbocznie prezbiterium, otoczona kaplicami. Kościół wieńczy dach dwuspadowy z barokową wieżyczką – sygnaturką. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowym, zaś nawa stropem płaskim. Wyposażenie wnętrza jest głównie barokowe. W późnobarokowym ołtarzu głównym z 1741 roku, autorstwa Antoniego Frąckiewicza, wprawiony jest cudowny obraz Matki Bożej Tuchowskiej. Z warsztatu Antoniego Frąckiewicza pochodzi także późnobarokowa ambona z 1726 roku. W kaplicy Świętego Krzyża znajduje się również późnobarokowy ołtarz z początku XVIII wieku z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego. Dwa ołtarze boczne reprezentują styl rokokowy. Na wspartym na trzech filarowych arkadach chórze muzycznym znajdują się organy 29 głosowe z 1994 roku. W latach 1922 – 1925 wzniesiono wieżę – dzwonnicę. Na otoczonym murem dziedzińcu stoi kapliczka z 1980 roku. W klasztorze mieści się Wyższe Seminarium Duchowne Warszawskiej Prowincji Redemptorystów, działają też: Muzeum Misyjne Redemptorystów, w którym ciekawostką jest ruchoma szopka bożonarodzeniowa, Muzeum Sanktuaryjne związane z kultem Matki Bożej oraz Muzeum Etnograficzne.
Od 1597 roku pielgrzymów przyciąga słynący z łask obraz Matki Boskiej Tuchowskiej zwanej Panią Ziemi Tarnowskiej. Renesansowy wizerunek, sprowadzony do Tuchowa w połowie XVI wieku, namalował temperą na desce lipowej na zaprawie kredowej w latach 1530 – 1540 nieznany artysta z warsztatu Mistrza z Bodzentyna (technika typowa dla renesansu). Wizerunek przedstawia Matkę Bożą do połowy postaci z Dzieciątkiem Jezus (cała postać) na lewym ręku, ze złotymi nimbami wokół głów i wzrokiem pełnym dobroci zwróconym ku modlącym się. Prawa rączka Dzieciątka spoczywa na błękitnej kuli z krzyżykiem symbolizującej panowanie Chrystusa nad światem, lewą zaś wznosi w geście błogosławieństwa. Matka Boża trzyma w prawej ręce rozkwitłą różę, Obraz ukoronowany w 1904 roku przykrywa sukienka ze srebrnej blachy. Wielki Odpust to święto Matki Bożej przypadające w dniach 2 – 9 lipca. Inne odpusty odbywają się 31 maja w Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny i 8 września w Narodzenie Najświętszej Maryi Panny.