Dokładna data powstania kościoła nie jest znana, ale był to prawdopodobnie 1490 rok. Według legendy świątynię wznieśli zbójcy, po tym jak na dębie ukazał im się święty Michał. Z zachowanych dokumentów kościelnych i napisu na nadprożu wynika, że wieżę zwieńczoną ostrołukowym hełmem dostawiono w 1601 roku.

W ciągu długiej historii kościół nie uległ większym zmianom, a przeprowadzone remonty nie odcisnęły piętna w jego stylowej gotyckiej bryle. Wzniesiono go z drewna jodłowego i modrzewiowego bez użycia gwoździ, poszczególne elementy łączono na zrąb. Budowla jest orientowana, jednonawowa. Prezbiterium i obszerną nawę kryje jednokalenicowy, gontowy dach w charakterystycznym dla kościołów podhalańskich systemie więźbowo-zaskrzynieniowym. Nad dachem widać ośmioboczną wieżyczkę-sygnaturkę z dzwonowatym hełmem. Prostokątne prezbiterium zamyka prosta ściana charakterystyczna dla kościołów podhalańskich. Niewysoką wieżę z 1601 roku, konstrukcji słupowo-ramowej z izbicą, wieńczy ostrosłupowy hełm. Ściany wieży i hełm pokryte są gontem, izbica oszalowana deskami. Prezbiterium i nawę otaczają soboty z przełomu XVIII i XIX wieku.

Harmonijna bryła skrywa wspaniale wnętrze. W obszerniejszej nawie największe wrażenie robi unikatowa, doskonale zachowana polichromia z przełomu XV i XVI wieku. Malowidła pokrywają wszystkie stropy i ściany (z wyjątkiem pobielonych partii ścian nawy), a nawet parapet chóru, ambonę i ławy. Wśród niezwykle kolorowych zdobień wyróżniono aż 77 motywów występujących w 12 układach i 33 wariantach kolorystycznych. Do najczęstszych wzorów, obok ornamentu roślinnego i geometrycznego, należą gotyckie formy architektoniczne: łuki, iglice i maswerki. Malowidła wykonano za pomocą szablonów, zwanych patronami, a szerokość każdego pasa odpowiada barwieniom ścian i deskom na stropie. Na ścianach występują również malowane krzyże konsekracyjne, tak zwane zacheusze.

Podziwiając wnętrze świątyni warto zwrócić uwagę na wyposażenie. Z wystrojem malarskim harmonizuje grupa Ukrzyżowania umieszczona na ozdobnej belce tęczowej. Krucyfiks, ten jest najstarszym dziełem sztuki zachowanym w kościele, datuje się go na koniec XIV wieku. Na wzmiankę zasługuje ołtarz główny, malowany tryptyk z przełomu XV i XVI wieku, wspaniały przykład sztuki gotyku. Jego piękno uwypukla złocone tło, na którym tańczą refleksy światła. Na atmosferę wnętrza wpływają również skromne, ale wiekowe sprzęty, niska ambona czy ława kolatorska oraz portale o formach charakterystycznych dla gotyku. Gotyckimi zabytkami są też najstarszy w Polsce obraz sztalugowy (kopia) z około 1280 roku, figura świętego Mikołaja z lat 1420–1430 oraz polichromowane tabernakulum. W szklanych gablotach umieszczono dwa antependia (zasłony ołtarzowe) z XVI wieku oraz chorągiew, według legendy dar króla Jana III Sobieskiego pozostawiony tu po Wiktorii Wiedeńskiej w 1683 roku.

Kościół otacza niskie, owalne, drewniane ogrodzenie z dwoma bramki. Na terenie przykościelnym zachowały się pozostałości starego cmentarza.

Obejrzyj wirtualny spacer po obiektach wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a w tym Kościoła św. Michała Archanioła w Dębnie Podhalańskim.