Kościół świętego Andrzeja Apostoła Rożnowice
Rożnowice 124, 38-323 Rożnowice
Region turystyczny: Pogórza
Parafia we wsi powstała z fundacji biskupiej w drugiej połowie XIV wieku. Dzisiejszy filialny kościół pomocniczy parafii świętego Andrzeja w Rożnowicach stoi na miejscu wcześniejszej świątyni, o czym świadczą resztki fundamentów odkryte pod koniec XX wieku podczas remontu. Wzniesiono go w latach 1756–1764, na wzgórzu w centrum wsi.
To budowla drewniana, trzynawowa, konstrukcji zrębowej, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, podbita gontem. Nawę kryje prosty, dwuspadowy dach z wieżyczką-sygnaturką. Wejście główne znajduje się pod wieżą, boczne przez kruchtę przy ścianie bocznej. Wolnostojąca, szalowana gontem wieża konstrukcji słupowej, z szeregiem okapów usytuowanych na kilku poziomach, przypomina orientalną pagodę i przylega do kościoła jedynie w części. Wieńczy ją pozorna izbica z wysmukłym czterospadowym dachem z kopułką.
Stylowy wystrój wnętrza i wyposażenie świątyni jest późnobarokowe i pochodzi głównie z XVIII i XIX wieku. Nawy boczne oddzielają od głównej imitowane w drewnie kolumny, na których opierają się spłaszczone łuki arkad oraz unikalna, faliście wygięta belka tęczowa. Trzy rokokowe ołtarze to: ołtarz główny z 1767 roku z obracanymi niszami z rzeźbami, w tym Matki Boskiej z Dzieciątkiem, oraz późnobarokowy ołtarz świętej Anny z ornamentem rokokowym i renesansowy ołtarz Matki Boskiej Częstochowskiej z XIX wieku. U góry ścian widać klasycystyczne esownice. Ściany oraz kolumny, chór, obramienia okien, drzwi i zamykane ławki zdobi neoklasycystyczna polichromia o motywach roślinno-geometrycznych, dzieło Jana Kozickiego z 1787 roku, przemalowana w 1894 roku. Odkryto ją podczas konserwacji w latach 1970–1975, pod przemalowaniami z 1894 roku. Sklepienia, na których nie było starych polichromii, zakryto płótnem pokrytym nowymi malowidłami. W prezbiterium stoi barokowa chrzcielnica. Do najstarszych elementów należą krucyfiksy, jeden z lat 1380–1390, drugi naturalnych rozmiarów z XVI wieku oraz rzeźby, feretron świętych Andrzeja i Anny oraz kilka obrazów. Poza tym metalowe zabytki z początku XIX wieku.
W 1992 roku od pioruna spłonęła wieża-dzwonnica i dach kościoła oraz cenne, rokokowe organy, skradziono też między innymi: figurki aniołów z ołtarza, krucyfiks i krzyż oraz grupę Ukrzyżowania, których nie odnaleziono. Kościół odbudowano w latach 2010–2011, do 2013 roku blaszany dach pokryto gontem, wykonano też sklepienia kolebkowe w nawie głównej i bocznych. W latach 2016–2018 ściany oszalowano nowymi gontami.
Z czterech kościelnych dzwonów zachował się największy z 1610 roku, pęknięty i ponownie odlany w 1928 roku. Pozostałe zabrali Niemcy w czasie pierwszej wojny i drugiej wojny światowej.
Kościół otacza ogrodzenie z drewnianych belek na kamiennej podmurówce, kryte daszkiem gontowym z dwiema bramkami. Jest też murowana kaplica grobowa hrabiów Więckowskich.