To najstarsze – po opactwie tynieckim – założenie klasztorne w Małopolsce. Początki klasztoru sięgają 1146 roku, gdy do wsi sprowadzono z Czech norbertanów, którzy kilka lat później wznieśli romański kościół. W średniowieczu hebdowskiemu opactwu podlegało siedem klasztorów w  Polsce, a tutejszy Opat był pierwszym pośród wszystkich dostojników zakonnych z Polski, Czech i Węgier. Początkowo w Hebdowie mieścił się także konwent żeński, który z czasem przeniósł się do Krakowa. W 1819 roku władze rosyjskie zlikwidowały klasztor i usunęły norbertanów, wywożąc przy tym cenne księgozbiory jednej z najbogatszych niegdyś bibliotek zakonnych w Polsce. Od 1949 roku gospodarują tu pijarzy. Do dziś w pierwotnie wczesnogotyckim kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z XIII wieku, można zobaczyć relikty romańskiej bazyliki, a w klasztornych podziemiach sarkofagi i trumny zmarłych zakonników i opatów norbertańskich.

Rozbudowę i przebudowę kościoła oraz klasztoru przeprowadzono w latach 1640 – 1727 w stylu późnobarokowym, wzniesiono też dwie wieże nadbudowane w 1859 roku do wysokości 45 metrów. Z gotyckiej świątyni zachowało się prezbiterium. W latach 1692 – 1727 dobudowano barokową kaplicę oratoryjną z trzema absydami i skrzydła klasztorne otaczające prostokątny wirydarz. Kaplicę wieńczy wysoka kopuła z latarnią, która dawniej służyła jako nawigacja dla żeglujących po Wiśle, a wypełniają ją medaliony ilustrujące osiem błogosławieństw, u podstaw znajdują się cztery kontynenty (Ameryka, Afryka, Europa, Azja), całość dopełniają malowidła i rzeźby aniołów. Wykonane niezwykle precyzyjnie zabytkowe 26 głosowe organy pochodzą z XVII wieku, zdobią je rzeźby postaci króla Dawida (na szczycie) i aniołów grających na instrumentach muzycznych.

Wyposażenie kościoła jest barokowe i klasycystyczne, między innymi stalle z malowidłami na zapleckach; alabastrowy, renesansowy posąg Chrystusa Zmartwychwstałego; drewniane świeczniki i portal z herbem Junosza; tabernakulum; ambona; krucyfiks; obraz św. Norberta depczącego heretyckie księgi; nagrobki i liczne epitafia. Zarówno w świątyni, jak i klasztorze odsłonięto wiele malowideł barkowych, między innymi polichromię z XVII wieku w nawie, polichromie barokowe w klasztornych krużgankach.

Od wieków jest tu czczony wizerunek Maryi z Dzieciątkiem – figura Matki Bożej Hebdowskiej, wykonana przez nieznanego artystę z drewna lipowego około 1400 roku, wysokości 124 centymetrów, umieszczona w niszy nad głównym ołtarzem.  Skronie Madonny i Dzieciątka zdobią korony. Pani Hebdowska na lewej ręce trzyma Dzieciątko, w prawej dłoni berło. Ubrana jest w powłóczystą, pokrytą złoceniami suknię. Dzieciątko trzyma zaś w lewej dłoni jabłko królewskie. Wśród złożonych u stóp Hebdowskiej Pani wot znajdują się wyjątkowe wota – biała piuska i papieski różaniec, ofiarowane w 2004 roku przez papieża Polaka Jana Pawła II.

W 2008 roku konserwatorzy sztuki odnawiający obraz Matki Bożej Starobrzeskiej z XIX wieku, umieszczony w ołtarzu bocznym, odkryli pod nim starszy gotycki wizerunek Madonny z Dzieciątkiem z około 1460 roku, namalowany na desce. Przepięknej urody Madonna przedstawiona jest frontalnie, trzyma na lewym ramieniu Dzieciątko. Ubrana jest w ciemnogranatowy płaszcz. Dzieciątko w lewej dłoni trzyma księgę, prawą wznosi do błogosławieństwa.

Od 1832 r. kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętych Apostołów Piotra i Pawła pełni funkcję kościoła parafialnego. W sanktuarium wyznaczono odpusty na 29 czerwca w święto świętych Apostołów Piotra i Pawła i 15 sierpnia w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.