Cerkiew świętego Dymitra Sołuńskiego Szczawnik
Szczawnik, 33-370 Muszyna
Region turystyczny: Beskid Sądecki i Niski
We wsi w Beskidzie Sądeckim, słynącej z leczniczych źródeł mineralnych, cerkiew stała już przed 1624 rokiem, a dzisiejsza powstała w 1841 roku prawdopodobnie po przebudowie wcześniejszej. Po Akcji Wisła i wysiedleniu ludności łemkowskiej w latach 1945–1947, budynek przejęła rzymskokatolicka parafia. Kościół kilkakrotnie remontowano w drugiej połowie XX wieku.
To trójdzielna, jednonawowa, drewniana świątynia o konstrukcji zrębowej i ścianach obitych gontem, z wieżą konstrukcji słupowej. Łamane dachy podbite są gontem i kryte blachą. Nad przedsionkiem, nawą i prezbiterium wznoszą się wieżyczki z baniastymi hełmami ze ślepymi latarniami i kutymi krzyżami. Zamknięte trójbocznie prezbiterium połączone jest z zakrystią. Dzwon cerkiewny odlano w 1707 roku.
Wyposażenie pochodzi głównie z XIX wieku, starsze prawdopodobnie z poprzedniej cerkwi. Nawę i prezbiterium przykrywają pozorne sklepienia zwierciadlane. Ściany prezbiterium zdobią polichromie architektoniczne, w nawie polichromie figuralno-ornamentalne z lat 1936–1937, a stropy figuralne z 1873 roku. Uwagę przyciąga późnobarokowy ikonostas z przełomu XVIII i XIX wieku, dzieło Antoniego i Michała Bogdańskich, oraz ołtarz główny z ikoną Ukrzyżowania z XIX wieku i ciekawe ikony na ścianach. W nawie stoją późnobarokowe ołtarze boczne z 1729 roku zdobione ornamentyką roślinno-geometryczną. Wśród ikon wyróżniają się: Chrystus Pantokrator z XVII wieku, Ukrzyżowanie w rzeźbionych ramach z 1722 roku oraz święta Barbara z 1867 roku. Są tu też ludowe obrazy wotywny z 1854 roku oraz barokowy krucyfiks w bogatej ramie snycerskiej namalowany w XVIII wieku.
Cerkiew znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce.
Warto zobaczyć w okolicy!
Wieś położona jest w Beskidzie Sądeckim, u podnóża Pustej Wielkiej (1061 m n.p.m.) i Kotylniczego Wierchu (1033 m n.p.m.). Nazwa pochodzi od źródeł mineralnych, w które bogaty jest Szczawnik (źródła kwaśne z zawartością wodorowęglanów, sodu, wapnia, magnezu, żelaza, o dużej zawartości dwutlenku węgla). Zimą Szczawnik pełni funkcję ośrodka narciarskiego (znajduje się tu wyciąg krzesełkowy). Przez Szczawnik prowadzi żółty szlak turystyczny z Muszynki przez Wojkową do Żegiestowa, na wschód od wsi, biegnie zielony szlak turystyczny z Płockiego do Jaworzyny. W pobliskiej wsi Wojkowa warto zobaczyć drewnianą cerkiew św. Kosmy i Damiana.